Bestrijdingsmiddelen in drinkwater

U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.

De concentraties van bestrijdingsmiddelen in drinkwater zijn zo laag dat er geen gevaar is voor de volksgezondheid. Slechts incidenteel overschrijden de concentraties de drinkwaternorm van 0,1 μg/l.

Aantal pompstations met normoverschrijding
Bestrijdingsmiddel/metaboliet       
 1995200020052006200720082009
Bromacil00000 0 1
Bentazon310110 0
1,2 Dichloorpropaan300000 0
Atrazin000000 0
Dikegulac *)010000 0
DNOC000000 0
AMPA *)003244 3
Dinoterp100000 0
Fosfamidon100000 0
Azinfos-metyl100000 0
Diuron000000 1
Simazin  0000 0
MCPP 010000 0
BAM *) 2577710
Monuron  1001 0
Metoxuron  1000 0
Bron: Waterleidingbedrijven (2009) PBL/nov10/0277 *) deze metabolieten zijn beoordeeld als humaan toxicologisch niet relevant en behoeven volgens het Waterleidingbesluit van 2001 niet te voldoen aan de norm voor bestrijdingsmiddelen

Concentraties van bestrijdingsmiddelen in drinkwater zijn geen gevaar voor de volksgezondheid

De drinkwaterbedrijven nemen preventieve maatregelen of zetten extra zuiveringstechnieken in om te voorkomen dat bestrijdingsmiddelen in het drinkwater terecht komen. Door die maatregelen zijn de concentraties zo laag dat er geen gevaar voor de volksgezondheid is te verwachten bij alle circa 210 in werking zijnde pompstations in Nederland.

Bestrijdingsmiddelen alleen incidenteel in drinkwater aanwezig

De drinkwaternorm voor bestrijdingsmiddelen van 0,1 µg/l wordt slechts incidenteel overschreden, bijvoorbeeld door een storing in het zuiveringsproces of door verontreiniging van grond- en/of oppervlaktewater (RIVM, 2010). Een voorbeeld hiervan is diuron (aanwezig in de bron oppervlaktewater) dat in 2009 is aangetoond en ook bromacil dat als structurele verontreiniging bij een grondwaterwinning aanwezig is. De drinkwaternorm is gebaseerd op het voorzorgsprincipe, dat wil zeggen de bestrijdingsmiddelen horen niet thuis in het drinkwater.
De stof 1,2-dichloorpropaan kwam in het verleden verschillende keren in drinkwater voor in gebieden waar aardappelteelt plaatsvindt. In die gevallen waarbij het nu nog wordt aangetroffen in het grondwater is specifieke zuivering opgesteld. Vanaf 01-01-2003 wordt deze stof niet meer als pesticide aangemerkt, het is geen werkzame stof maar een bijproduct. Er geldt nu een norm van 1,0 μg/l.
Het onkruidbestrijdingsmiddel bentazon wordt bij enkele grondwaterwinningen aangetroffen. In 2009 waren er geen normoverschrijdingen in drinkwater voor bentazon. In het oppervlaktewater dat als bron voor de drinkwaterproductie wordt gebruikt, worden een tiental bestrijdingsmiddelen aangetoond (RIVM, 2010). Dit aantal blijft redelijk constant.

Beleid met betrekking tot bestrijdingsmiddelengebruik

Het beleid is gericht op het verbod van een aantal middelen en het terugdringen van het bestrijdingsmiddelengebruik middels het toelatingsbeleid. In dit beleid zal rekening worden gehouden met oppervlaktewater als bron voor de drinkwaterproductie (Linders et al 2010). Er zijn vormen van samenwerking met gemeenten en de drinkwatersector om het gebruik van diuron voor onkruidbestrijding op verharde oppervlakken terug te dringen. De drinkwatersector voert samen met landbouwers en gemeenten het project 'Schone bronnen' uit.

Bronnen

  • RIVM (2005) De kwaliteit van het drinkwater in Nederland in 2003. Versteegh, J.F.M. en J.D. te Biesebeek. RIVM, rapportnr. 703719007, Bilthoven. VROM rapport 4233.
  • RIVM (2006) De kwaliteit van het drinkwater in Nederland in 2005,.J.F.M. Versteegh en H.H.J. Dik. RIVM, rapportnr. 703719014, Bilthoven. VROM rapport 6238
  • RIVM (2007) De kwaliteit van het drinkwater in Nederland in 2006,.J.F.M. Versteegh en H.H.J. Dik. RIVM, rapportnr. 703719022, Bilthoven. VROM rapport 7420
  • RIVM (2008) De kwaliteit van het drinkwater in Nederland in 2007,.J.F.M. Versteegh en H.H.J. Dik. RIVM, rapportnr. 703719034, Bilthoven. VROM rapport 8346
  • RIVM (2009) De kwaliteit van het drinkwater in Nederland in 2008,.J.F.M. Versteegh en H.H.J. Dik. RIVM, rapportnr. 703719046, Bilthoven. VROM rapport 7275
  • RIVM (2010) De kwaliteit van het drinkwater in Nederland in 2009,.J.F.M. Versteegh en H.H.J. Dik. RIVM, rapportnr. 703719065, Bilthoven. VROM-Inspectie nr. VI-2010-21
  • Linders J.B.H.J. ,A.M.A. van der Linden, en Y.J. Stienstra. (2010),Surface water intended for the abstraction of drinking water after use of plant protection products on hard surfaces. RIVM, rapportnr. 601450021, Bilthoven.
  • Ga via www.rijksoverheid.nl naar Waterleidingbesluit 2001 (Staatsblad 2001, 31)

Technische toelichting

Naam van het gegeven
Bestrijdingsmiddelen in drinkwater
Omschrijving
Aantal normoverschrijdingen van bestrijdingsmiddelen in drinkwater van 1995 tot 2009
Verantwoordelijk instituut
RIVM/IMG
Berekeningswijze
Rapportage van overschrijding van de drinkwaternorm van 0,1 μg/l.
Basistabel
-
Geografische verdeling
210 pompstations in Nederland
Verschijningsfrequentie
jaarlijks
Achtergrondliteratuur
Waterleidingbesluit 2001 (Staatsblad 2001, 31), www.rijksoverheid.nl
Betrouwbaarheidscodering
Schatting, gebaseerd op een groot aantal (accurate) metingen; de representativiteit is grotendeels gewaarborgd.

Archief van deze indicator

Actuele versie
versie‎
15
Bekijk meer Bekijk minder
versie‎
14
versie‎
13
versie‎
11
versie‎
10
versie‎
09
versie‎
08
versie‎
07
versie‎
06

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2024). Bestrijdingsmiddelen in drinkwater (indicator 0277, versie 10,

) www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.