Verbruik van duurzame energie, 1990-2008
Het aandeel duurzaam in het binnenlandse energieverbruik is in 2008 toegenomen tot 3,4 procent. Bijna tweederde van het duurzame energieverbruik is afkomstig uit biomassa en ongeveer een derde uit windenergie.
| 1990 | 2000 | 2005 | 2007 | 2008 | |||
| TJ vermeden verbruik van fossiele primaire energie | |||||||
| Totaal duurzame energiebronnen | 18 096 | 37 577 | 80 538 | 95 924 | 112 689 | ||
| Waterkracht | 752 | 1 179 | 733 | 877 | 840 | ||
| Windenergie, totaal | 495 | 6 861 | 17 222 | 28 193 | 35 094 | ||
| w.v. | Wind op land | 495 | 6 861 | 17 222 | 25 487 | 30 184 | |
| Wind op zee | - | - | - | 2 706 | 4 910 | ||
| Zonne-energie totaal | 76 | 487 | 1 047 | 1 123 | 1 189 | ||
| w.v. | Zonnestroom | 3 | 66 | 295 | 304 | 330 | |
| Zonnewarmte | 73 | 421 | 752 | 819 | 859 | ||
| Omgevingsenergie totaal | . | 809 | 2 328 | 4 149 | 5 443 | ||
| w.v. | Warmtepompen | . | 589 | 1 830 | 3 446 | 4 622 | |
| Warmte/koude opslag | 3 | 220 | 498 | 703 | 821 | ||
| Biomassa totaal | 16 770 | 28 242 | 59 208 | 61 581 | 70 124 | ||
| w.v. | Afvalverbrandingsinstallaties | 6 093 | 11 417 | 11 874 | 12 979 | 13 051 | |
| Bij- en meestoken biomassa in centrales | - | 1 755 | 30 522 | 15 702 | 19 692 | ||
| Houtkachels voor warmte bij bedrijven | 1 308 | 1 806 | 1 914 | 2 382 | 2 508 | ||
| Houtkachels bij huishoudens | 6 231 | 5 701 | 5 464 | 5 464 | 5 464 | ||
| Overige biomassaverbranding | 440 | 2 317 | 4 397 | 5 632 | 9 125 | ||
| Biogas, totaal | 2 698 | 5 246 | 4 936 | 6 391 | 8 234 | ||
| w.v. | Biogas uit stortplaatsen | 336 | 1 934 | 1 580 | 1 406 | 1 387 | |
| Biogas uit rioolwaterzuivering | 1 866 | 2 299 | 2 127 | 2 132 | 2 262 | ||
| Biogas op landbouwbedrijven | 78 | 1 441 | 2 927 | ||||
| Biogas, overig | 497 | 1 013 | 1 151 | 1 412 | 1 658 | ||
| Biobrandstoffen voor wegverkeer, totaal | - | - | 101 | 13 031 | 12 048 | ||
| w.v. | Biobenzine | - | - | - | 3 687 | 4 524 | |
| Biodiesel | - | - | 101 | 9 344 | 7 524 | ||
| als % van totaal energieverbruik | |||||||
| Totaal duurzame energie | 0,67 | 1,23 | 2,44 | 2,87 | 3,39 | ||
| Bron: CBS (2009a). | CBS/CLO/dec09/0385 | ||||||
Verbruik van duurzame energie groeit
Het verbruik van duurzame energie in Nederland is in 2008 gegroeid van 2,9 naar 3,4 procent van het binnenlandse energieverbruik. Deze groei komt vooral door de groei van de bijdragen van biomassa en windenergie. De Nederlandse overheid streeft naar 20 procent duurzame energie in 2020 (VROM, 2007).
Meer biomassa
De bijdrage van biomassa aan de energievoorziening steeg in 2008 van 1,8 naar 2,2 procent. Deze stijging heeft te maken met de toename van het meestoken van biomassa in elektriciteitscentrales. Daarnaast zijn ook drie middelgrote installaties in gebruik genomen die afvalhout en mest omzetten in elektriciteit.
Windenergie blijft groeien
Ruim 1 procent van de energievoorziening was in 2008 afkomstig van Nederlandse windmolens. Deze molens produceerden ongeveer een kwart meer energie dan het jaar daarvoor. Deze toename werd vooral veroorzaakt door het bijplaatsen van nieuwe grote molens, zowel op land als op zee.
- Windvermogen in Nederland, 1990-2021
- Windturbines op land en op zee, 1990 - 2021
- Gebruiksfuncties van de Noordzee, 2019
Omgevingsenergie, zonne-energie en waterkracht nog klein
Biomassa en windenergie zijn de belangrijkste bronnen van duurzame energie. De overige bronnen van duurzame energie zijn omgevingsenergie, zonne-energie en waterkracht. De totale bijdrage van deze drie bronnen aan de energievoorziening bleef beperkt tot iets meer dan 0,2 procent in 2008.
Wat opvalt, is dat het gebruik van omgevingsenergie de laatste jaren groeit met ongeveer 30 procent per jaar. Daarbij worden, in tegenstelling tot duurzame elektriciteitsproductie, relatief weinig subsidies verstrekt.
Referenties
- CBS (2007). Duurzame energie (onderzoeksbeschrijving). CBS, Den Haag / Heerlen.
- CBS (2009a). StatLine: Duurzame energie: vermeden prim. energie. CBS, Den Haag / Heerlen.
- CBS (2009b). Verbruik duurzame energie groeit. CBS Webmagazine 27 april 2009. CBS, Den Haag / Heerlen.
- CBS (2009c). Duurzame energie in Nederland 2008. CBS, Den Haag / Heerlen.
- CBS (2009d). Definitieve cijfers duurzame energie 2008. Toelichting op bijstellingen. CBS, Den Haag / Heerlen.
- SenterNovem (2006). Protocol Monitoring Duurzame Energie (2006). Methodiek voor het registreren en berekenen van de bijdrage van duurzame / hernieuwbare energiebronnen (update 2006). SenterNovem, Utrecht / Sittard.
- VROM (2007). Nieuwe energie voor het klimaat. Werkprogramma schoon en zuinig. Ministerie van VROM, Den Haag.
Relevante informatie
- Meer informatie over duurzame energie is te vinden in de databank StatLine van het CBS.
Technische toelichting
Naam van het gegeven
Verbruik van duurzame energie
Omschrijving
Het verbruik van duurzame energie naar energiebron (zoals wind en biomassa) en techniek (zoals windmolens en houtkachels), uitgedrukt als aantal terajoules (TJ) vermeden verbruik van fossiele primaire energie.
Verantwoordelijk instituut
Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)
Berekeningswijze
De berekeningswijze verschilt per combinatie van bron en techniek. De basisinformatie is afkomstig uit enquêtes van het CBS, uit de registratie van duurzame stroomcertificaten van CertiQ, en voor de jaren tot en met 2002 uit deelinventarisaties uitgevoerd door Ecofys en KEMA.De berekeningswijze is per techniek vastgelegd in het Protocol Monitoring Duurzame Energie (SenterNovem, 2006). Tevens is een methodologische verantwoording te vinden in het rapport Duurzame energie in Nederland 2008 (CBS, 2009c)Duurzame energie wordt uitgedrukt in vermeden gebruik van primaire fossiele energie. De keuze voor deze wijze van uitdrukken is vastgelegd in het Protocol Monitoring Duurzame Energie.
Basistabel
StatLine: Duurzame energie: vermeden prim. energie (CBS, 2009a)
Geografisch verdeling
Nederland
Andere variabelen
Het verbruik van duurzame energie uitgesplitst naar energiebron / techniek, uitgedrukt als percentage van het totale energieverbruik.Het verbruik van duurzame energie uitgesplitst naar energiebron / techniek, uitgedrukt als vermeden emissie van kooldioxide (in kton, resp. als percentage van de totale kooldioxide emissie).
Verschijningsfrequentie
Jaarlijks
Achtergrondliteratuur
Duurzame energie (CBS, 2007) (onderzoeksbeschrijving)Verbruik duurzame energie groeit (CBS, 2009b)Duurzame energie in Nederland 2008 (CBS, 2009c)Definitieve cijfers duurzame energie 2008. Toelichting op bijstellingen (CBS, 2009d).
Opmerking
In de verbruikscijfers in de tabel is de import van groene stroom niet meegeteld.
Betrouwbaarheidscodering
A (integrale enquête) voor duurzame energie uit waterkracht;A (integrale enquête) voor duurzame energie uit windenergie;D (schatting, gebaseerd op een aantal metingen, expert judgement, een aantal relevante feiten of gepubliceerde bronnen terzake) voor duurzame energie uit zonne-energie;E (schatting gebaseerd op een enkele meting, expert judgement, relevante feiten of extrapolatie van andere metingen) voor duurzame energie uit omgevingsenergie;C (schatting, gebaseerd op een groot aantal (accurate) metingen; de representativiteit is grotendeels gewaarborgd) voor biomassa in afvalverbrandingsinstallaties;A (integrale enquête) voor meestoken biomassa in elektriciteitscentrales;D (schatting, gebaseerd op een aantal metingen, expert judgement, een aantal relevante feiten of gepubliceerde bronnen terzake) voor biomassa in houtkachels voor warmte bij bedrijven;E (schatting gebaseerd op een enkele meting, expert judgement, relevante feiten of extrapolatie van andere metingen) voor huishoudelijke houtkachels;A (integrale enquête) voor overige biomassaverbranding;B (schatting gebaseerd op een groot aantal (zeer accurate) metingen, waarbij representativiteit van de gegevens vrijwel volledig is) voor biogas;C (schatting, gebaseerd op een groot aantal (accurate) metingen; de representativiteit is grotendeels gewaarborgd) voor biobrandstoffen voor het wegverkeer.Per onderdeel wordt in het rapport Duurzame energie in Nederland 2008 (CBS, 2009c) ingegaan op de betrouwbaarheid.
Archief van deze indicator
- Verbruik van hernieuwbare energie 1990-2021 (actuele versie , 22 feb 2023 )
- Verbruik van hernieuwbare energie 1990-2020 (v37 , 21 okt 2021 )
- Verbruik van hernieuwbare energie 1990-2019 (v36 , 08 sep 2020 )
- Verbruik van hernieuwbare energie 1990-2018 (v35 , 20 aug 2019 )
- Verbruik van hernieuwbare energie 1990-2017 (v34 , 19 jul 2018 )
- Verbruik van hernieuwbare energie 1990-2016 (v33 , 11 jul 2017 )
- Verbruik van hernieuwbare energie 1990-2015 (v32 , 19 jul 2016 )
- Verbruik van hernieuwbare energie 1990-2014 (v31 , 01 okt 2015 )
- Verbruik van hernieuwbare energie 1990-2013 (v30 , 17 jul 2014 )
- Verbruik van hernieuwbare energie 1990-2012 (v29 , 20 jan 2014 )
- Verbruik van hernieuwbare energie 1990-2012 (v28 , 17 jul 2013 )
- Verbruik van hernieuwbare energie 1990-2012 (v27 , 14 mei 2013 )
- Verbruik van hernieuwbare energie 1990-2011 (v26 , 16 jan 2013 )
- Verbruik van hernieuwbare energie 1990-2011 (v25 , 27 jul 2012 )
- Verbruik van hernieuwbare energie 1990-2011 (v24 , 29 mei 2012 )
- Verbruik van hernieuwbare energie 1990-2010 (v23 , 20 dec 2011 )
- Verbruik van hernieuwbare energie 1990-2010 (v22 , 19 aug 2011 )
- Verbruik van hernieuwbare energie 1990-2010 (v21 , 25 mei 2011 )
- Verbruik van hernieuwbare energie, 1990-2009 (v20 , 20 dec 2010 )
- Verbruik van hernieuwbare energie, 1990-2009 (v19 , 02 sep 2010 )
- Verbruik van duurzame energie, 1990-2009 (v18 , 21 mei 2010 )
- Verbruik van duurzame energie, 1990-2008 (v17 , 15 dec 2009 )
- Verbruik van duurzame energie, 1990-2008 (v16 , 28 apr 2009 )
- Verbruik van duurzame energie, 1990-2007 (v15 , 02 dec 2008 )
- Verbruik van duurzame energie, 1990-2007 (v14 , 04 jul 2008 )
- Verbruik van duurzame energie, 1990-2007 (v13 , 29 apr 2008 )
- Verbruik van duurzame energie, 1990-2006 (v12 , 08 jan 2008 )
- Productie van duurzame energie, 1990-2006 (v11 , 06 mrt 2007 )
- Productie van duurzame energie, 1990-2005 (v10 , 28 jul 2006 )
- Productie van duurzame energie, 1990-2005 (v09 , 27 feb 2006 )
- Productie van duurzame energie, 1990-2004 (v08 , 20 dec 2005 )
- Productie van duurzame energie, 1990-2004 (v07 , 20 sep 2005 )
- Productie van duurzame energie, 1990-2003 (v06 , 13 jul 2004 )
- Productie van duurzame energie, 1990-2002 (v05 , 21 okt 2003 )
- Productie van duurzame energie, aandeel in totale energievoorziening, 1990-2001 (v04 , 23 mei 2003 )
- Productie van duurzame energie, aandeel in totale energievoorziening, 1990-2001* (v03 , 03 okt 2002 )
Referentie van deze webpagina
CBS, PBL, RIVM, WUR (2009). Verbruik van duurzame energie, 1990-2008 (indicator 0385, versie 17 , 15 december 2009 ). www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
