Vervoersprestaties in het goederenvervoer, 1985-2002

Helft goederenvervoer via de weg

Als gevolg van de sterke economische groei is het goederenvervoer op Nederlands grondgebied tussen 1985 en 2002 met 47% toegenomen. Het wegvervoer heeft de afgelopen twintig jaar de grootste groei meegemaakt: het aandeel wegvervoer in het goederenvervoer op Nederlands grondgebied is gestegen van 42% in 1985 tot ruim 50% in 2002. Het aandeel binnenvaart is in deze periode teruggelopen van 53 tot 45%. Ruim 4% van het goederenvervoer gaat via het spoor.

Beleidsontwikkelingen en autonome ontwikkelingen

Vanuit de gedachte dat het spoor en de binnenvaart veel 'schonere' vervoerswijzen zijn heeft de overheid begin jaren negentig getracht een verschuiving van de weg naar het spoor en de binnenvaart te bewerkstelligen. Bovendien zou een verschuiving naar deze vervoerscategorieën een gunstig effect hebben op de filebestrijding. De effecten van dit beleid bleken echter zeer gering. Tevens werd in de loop van de jaren negentig duidelijk dat de te behalen milieuwinst als gevolg van een verschuiving naar het spoor en de binnenvaart in veel gevallen zeer beperkt is. De overheid heeft daarom deze beleidsvorm om de (milieu)druk door het goederenvervoer op de weg te beperken opgegeven. Beleidsinvloed vanuit Europa zorgt voor een toename van de druk door het goederenwegvervoer op de weg. Voorbeelden hiervan zijn het openstellen van de grenzen van de EU en een toenemend aanbod van de weginfrastructuur. Ook zijn er een aantal autonome ontwikkelingen die het goederenvervoer over de weg vergroten: zowel het vrachtaanbod (in tonnen) als de vervoersafstand zijn sinds 1985 sterk gestegen, terwijl door innovaties het binnenlandse wegvervoer tussen 1972 en 1997 jaarlijks circa 2% goedkoper en 1% sneller is geworden. Een verbeterde vervoersplanning heeft de groei in het wegverkeer slechts voor een klein deel gecompenseerd (RIVM, 2003).