Logo of Environmental Data Compendium
Compendium voor de Leefomgeving
450 feiten en cijfers over milieu, natuur en ruimte

U bent hier: Home › Onderwerpen › Verkeer en milieu › Emissies naar lucht door verkeer en vervoer (trend)

Verkeer en milieu

Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 1990-2003

Indicator | 16 september 2005
U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.

Door de toepassing van onder andere driewegkatalysator, oxidatiekatalysator en schonere motoren zijn voor de doelgroep Verkeer en vervoer de emissies naar lucht van de meeste stoffen gedaald. De emissie van kooldioxide neemt nog steeds toe.

Feitelijke emissies en NEC 1990 1995 2000 2001 2002 2003
             
  miljoen kg        
             
Kooldioxide (CO2)1) 29 400 32 200 36 500 36 700 37 300 38 100
Wegverkeer 23 400 26 200 30 300 30 700 31 300 32 000
w.v. personenauto's 15 300 17 000 18 700 18 800 19 200 19 600
  lichte bedrijfsvoertuigen 2 120 2 690 4 300 4 500 4 730 4 940
  zware bedrijfsvoertuigen 5 750 6 310 6 930 7 020 7 100 7 170
  motorfietsen en bromfietsen 234 272 299 303 318 339
Overig verkeer 3 270 3 540 3 800 3 870 3 750 3 790
Mobiele werktuigen 2 540 2 340 2 410 2 210 2 260 2 500
Zeescheepvaart 3 850 4 300 4 770 4 910 5 040 5 210
             
Distikstofoxide (N2O)1) 0,9 1,6 1,6 1,6 1,6 1,6
w.o. wegverkeer 0,8 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5
Zeescheepvaart 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1
             
Methaan (CH4)1) 7,7 5,9 4,7 4,3 4,1 4,0
w.o. wegverkeer 7,3 5,5 4,3 3,9 3,7 3,6
Zeescheepvaart 0,1 0,1 0,2 0,2 0,2 0,2
             
Stikstofoxiden (NOx) 2) 350 300 268 258 251 247
Wegverkeer 267 219 184 177 170 163
w.v. personenauto's 151 109 73 66 60 56
  lichte bedrijfsvoertuigen 19 19 21 21 21 21
  zware bedrijfsvoertuigen 97 91 91 90 89 86
  motorfietsen en bromfietsen 0,2 0,3 0,4 0,4 0,4 0,4
Overig verkeer 50 54 55 55 53 53
Mobiele werktuigen 38 36 35 30 31 35
Zeescheepvaart 89 102 116 120 123 127
             
Zwaveldioxide (SO2)2) 18 18 9,3 7,2 6,6 6,9
w.o. wegverkeer 13 12 3,3 1,5 0,9 0,9
Zeescheepvaart 51 54 67 69 71 73
             
Koolmonoxide (CO)2) 786 575 478 446 424 411
Wegverkeer 720 503 401 371 349 335
w.v. personenauto's 600 403 305 278 256 244
  lichte bedrijfsvoertuigen 54 32 24 22 21 19
  zware bedrijfsvoertuigen 25 21 19 19 19 18
  motorfietsen en bromfietsen 41 48 52 52 53 54
Overig verkeer 25 32 33 33 32 33
Mobiele werktuigen 24 22 22 19 20 22
Zeescheepvaart 16 17 19 20 20 21
             
Vluchtige organische stoffen (VOS)2)3) 202 149 111 105 99 95
Wegverkeer, verbranding 140 91 62 57 53 50
w.v. personenauto's 107 67 43 38 34 32
  lichte bedrijfsvoertuigen 11 6,7 5,0 4,7 4,6 4,2
  zware bedrijfsvoertuigen 9,5 6,8 4,8 4,6 4,4 4,3
  motorfietsen en bromfietsen 12 11 10 9,5 9,7 9,7
Wegverkeer, verdamping 48 42 36 35 34 32
Overig verkeer 8,9 12 9,2 9,4 8,4 8,3
Mobiele werktuigen 4,3 4,0 4,0 3,5 3,6 4,0
Zeescheepvaart 3,2 3,5 3,6 3,8 3,9 4,0
             
Fijn stof (PM10)2)4) 23 20 17 16 16 16
Wegverkeer, verbranding 16 12 8,9 8,4 8,0 7,4
w.v. personenauto's 5,8 4,2 3,2 3,0 2,9 2,7
  lichte bedrijfsvoertuigen 4,3 3,2 2,8 2,7 2,5 2,3
  zware bedrijfsvoertuigen 5,4 4,2 2,8 2,6 2,5 2,4
  motorfietsen en bromfietsen 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1
Wegverkeer, slijtage 2,5 2,8 3,2 3,2 3,3 3,3
Overig verkeer 1,9 2,0 2,1 2,1 2,0 2,0
Mobiele werktuigen 3,3 3,1 3,0 2,6 2,6 2,9
Zeescheepvaart 7,3 8,2 9,5 9,8 10 10
             
Bron: CBS (2005), Emissieregistratie (2005). CBS/MNC/mei05/0128
1) Feitelijke emissies.
2) Emissies volgens NEC-richtlijn.
3) Emissies door zowel verbranding als verdamping, exclusief methaan.
4) Emissies door zowel verbranding als slijtage van bandenm remmen, wegdek en bovenleidingen.
N.B. Alle totalen zijn exclusief zeescheepvaart.

Ontwikkeling emissie koolmonoxide en vluchtig organische stoffen

Sinds 1990 zijn de emissies van koolmonoxide en vluchtige organische stoffen (VOS) met 50% verminderd. Dit is voornamelijk toe te schrijven aan de stapsgewijs aangescherpte Europese emissie-eisen voor de typekeuring van motorvoertuigen. De eisen voor de kwaliteit van de uitlaatgassen hebben uiteindelijk geresulteerd in de toepassing van driewegkatalysatoren bij personen- en bestelauto's op benzine en LPG. Nieuwe diesel-personenauto's worden vanaf 1996 uitgerust met een oxidatiekatalysator. Bij diesel-bestelauto's vindt dit plaats vanaf 2000. De eisen met betrekking tot de verdamping van benzine uit het brandstofsysteem van voertuigen hebben geleid tot het inbouwen van koolstoffilters vanaf 1989. Tussen 1990 en 2003 zijn de (VOS)-verdampingsemissies met 30% verminderd.

Ontwikkeling kooldioxide-emissie

Tussen 1990 en 2003 heeft de groei van de kooldioxide-emissie door het wegverkeer gelijke tred gehouden met de groei van het aantal voertuigkilometers. Dit betekent dat wegvoertuigen gemiddeld in deze periode niet zuiniger zijn geworden.

Ontwikkeling emissie stikstofoxiden

Na een lichte stijging in de jaren tachtig daalt de emissie van stikstofoxiden vanaf 1990 door enerzijds het gebruik van driewegkatalysatoren in personen- en bestelauto's en anderzijds de toepassing van steeds schonere dieselmotoren met uitlaatgasrecirculatie (EGR). Dit laatste is vooral van belang bij zware bedrijfsvoertuigen. Ten opzichte van 1990 is de emissie van stikstofoxiden door het wegverkeer met 40% gedaald.

Ontwikkeling emissie fijn stof

Bijna 80% van de emissie van fijn stof door verkeer en vervoer ontstaat bij de verbranding van dieselolie ('dieselrook'); de overige 20% is bijna geheel afkomstig uit slijtage van wegdek, banden, remvoeringen en bovenleidingen. De emissie van fijn stof door het wegverkeer is in de periode 1990-2003 met 40% afgenomen. Dit is voornamelijk te danken aan schonere dieselmotoren in zware bedrijfsvoertuigen. Bij een aantal automerken wordt bij modellen met een dieselmotor een roetfilter toegepast om de emissie van fijn stof terug te dringen. Ook de ter bestrijding van stikstofoxiden toegepaste uitlaatgasrecirculatie heeft een verlagend effect op de emissie van fijn stof.

Ontwikkeling emissie zwaveldioxide en loodverbindingen

De emissies van loodverbindingen en zwaveldioxide door het wegverkeer zijn in de loop der jaren drastisch verminderd. Dit is een gevolg van het door wettelijke maatregelen afgedwongen gebruik van loodvrije benzine en laagzwavelige dieselolie. Een uitzondering hierop vormen de emissies van zwaveldioxide door zeeschepen. Deze zijn tussen 1990 en 2003 met ruim 40% gestegen. Het aandeel door verkeer en vervoer in de totale zwaveldioxide-emissie in Nederland bedraagt bijna 60%. Driekwart hiervan betreft emissies door de zeevaart op het Nederlands deel van het continentaal plat (NCP).
De emissie van loodverbindingen door voertuigen is verwaarloosbaar geworden.

Ontwikkeling emissie distikstofoxide

De emissie van distikstofoxide neemt sinds 2000 licht af. Dit komt door de invoering van de nieuwste generatie katalysatoren. Ook de emissies door zware bedrijfsvoertuigen (diesel) nemen af doordat EURO3-motoren aanmerkelijk minder distikstofoxide produceren dan hun voorgangers.

Oorzaken van emissies

Referenties

Relevante informatie

  • Meer gegevens over de emissies van mobiele bronnen vindt u in StatLine (CBS) en het Datawarehouse (Emissieregistratie).

Technische toelichting

Technische toelichting

Er is een verschil in de berekening van de broeikasgasemissies volgens de IPCC en de feitelijke emissies zoals deze in deze indicator worden vermeld. De IPCC-emissies door wegverkeer worden berekend op basis van de afzet van motorbrandstoffen; de feitelijke emissies worden berekend op basis van het aantal voertuigkilometers op Nederlandsgrondgebied.De methodiek voor de berekening van de emissies door mobiele bronnen wordt jaarlijks aangepast. De meest recente methodiekbeschrijving geeft het rapport Klein, J., et al. (2004).

Archief van deze indicator

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2005). Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 1990-2003 (indicator 0128, versie 07 , 16 september 2005 ). www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.

Gerelateerde indicatoren

Het CLO is een samenwerkingsverband van CBS, PBL, RIVM en WUR.

Talen