Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen, 1990-2010
In 2010 is de belasting van het oppervlaktewater door nutriënten weer toegenomen ten opzichte van 2009. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door een verhoogde uit- en afspoeling vanaf landbouw- en natuurgronden als gevolg van een hoger neerslagoverschot.
Trend in de uit- en afspoeling van landbouw- en natuurgronden
De trend van stikstof en fosfor wordt niet alleen bepaald door ontwikkelingen met betrekking tot de bodembelasting maar ook door de relatief grote fluctuaties in de jaarlijkse hoeveelheid neerslag. In 2010 was het neerslagoverschot 100 mm hoger dan in 2009 en was bovendien de bemesting met fosfor en stikstof circa 4% respectievelijk 6% hoger (Renaud et al., 2012). Dit resulteert uiteindelijk in een toename van de uit- en afspoeling met 36% voor fosfor en 52% voor stikstof ten opzichte van 2009.
In de Emissieregistratie worden de cijfers gepubliceerd op basis van de werkelijke weerjaren, waardoor de variatie in neerslag terug is te vinden in de cijfers. Wanneer we de uit- en afspoeling voor 1990 en 2010 berekenen voor een meteorologisch gemiddeld jaar, dan is voor stikstof over deze periode een daling zichtbaar van 38% en voor fosfor een daling van 12% (Renaud et.al., 2012).
Lozingen vanuit puntbronnen aanzienlijk gesaneerd
Door bronmaatregelen in de industrie is bij zowel fosfor als stikstof al een aanzienlijke afname van de belasting bereikt. Bovendien wordt op de rioolwaterzuiveringsinstallaties steeds meer gedefosfateerd en gedenitrificeerd (end-of-pipe maatregelen). Dit leidt tot een extra vermindering van de uiteindelijke belasting van het oppervlaktewater.
- Belasting van het oppervlaktewater vanuit riolering en rioolwaterzuivering, 1990-2020
- Belasting van het oppervlaktewater door de industrie, 1990-2020
Beleid
In het kader van internationale afspraken moeten de emissies van fosfor en stikstof sterk worden verminderd.
Referenties
- Emissieregistratie (2012). Jaarcijfers 2010. RIVM, Bilthoven; PBL, Bilthoven; CBS, Den Haag; RWS-Waterdienst, Lelystad; Alterra, Wageningen; Deltares, Utrecht; Agentschap.nl, Utrecht en TNO, Utrecht. http://www.emissieregistratie.nl.
- Renaud, L, L Bonten en F. van der Bolt (2012). Actualisatie Landelijke EmissieRegistratie 2011. Uit- en afspoeling nutriënten en zware metalen uit het landelijk gebied. Alterra-rapport 2329, Wageningen.
- .
Relevante informatie
Technische toelichting
Naam van het gegeven
Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen
Omschrijving
Overzicht van de belangrijkste bijdragen aan de belasting van het oppervlaktewater met stikstof- en fosforverbindingen.
Verantwoordelijk instituut
Centraal Bureau voor de Statistiek, in samenwerking met de Emissieregistratie (Rijksinstituut voor de Volksgezondheid en Milieuhygiëne, Planbureau voor de Leefomgeving, Centraal Bureau voor de Statistiek, Rijkswaterstaat-Waterdienst, Deltares, Wageningen Universiteit-Alterra, Agentschap.nl, TNO)
Berekeningswijze
Voor een uitgebreide beschrijving van de berekeningsmethoden wordt verwezen naar de methodebeschrijvingen op de website van de Emissieregistratie
Basistabel
Alle data opvraagbaar op Emissieregistratie
Geografisch verdeling
Nederland, provincie, postcode, 5*5 km2 (kaart)
Andere variabelen
Belasting oppervlaktewater, bodememissies, emissies oppervlaktewater, luchtemissies, luchtemissies volgens IPCCIn totaal circa 300 stoffenCirca 1600 emissieoorzaken en circa 1000 (individuele) puntbronnen
Verschijningsfrequentie
In mei definitieve cijfers t-2
Achtergrondliteratuur
Methoden: op de website van Emissieregistratie achter Overzicht documentenBegrippen: op de website van Emissieregistratie achter Begrippenlijst
Opmerking
De cijfers van de atmosferische depositie van stikstof zijn exclusief de depositie op de Noordzee. Deze hoeveelheden bedragen ruim twee maal de depositie op de binnenwateren en zijn weggelaten omdat ook de registratie van andere emissiebronnen naar zoute wateren nog onvolledig is.
De hoeveelheden depositie die in het rioolstelsel terecht komen, zorgen indirect nog voor een extra belasting van het oppervlaktewater via overstorten, regenwaterriolen en effluenten van rioolwaterzuiveringsinstallaties. Deze vrachten zijn inbegrepen in de post riolering en waterzuivering.
Voor nadere uitleg over de begrippen emissies en belasting: zie: Belasting van en emissies naar water: begrippen en definities
Betrouwbaarheidscodering
Complex. Per bron of groep van bronnen is de betrouwbaarheidscodering te vinden in de factsheets op de website van de Emissieregistratie
Archief van deze indicator
- Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen, 1990-2020 (actuele versie , 03 nov 2022 )
- Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen, 1990-2019 (v22 , 26 jan 2022 )
- Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen, 1990-2018 (v21 , 08 okt 2020 )
- Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen, 1990-2017 (v20 , 01 okt 2019 )
- Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen, 1990-2016 (v19 , 27 sep 2018 )
- Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen, 1990-2015 (v18 , 02 okt 2017 )
- Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen, 1990-2014 (v17 , 20 jul 2016 )
- Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen, 1990-2013 (v16 , 07 okt 2015 )
- Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen, 1990-2012 (v15 , 17 nov 2014 )
- Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen, 1990-2011 (v14 , 20 aug 2013 )
- Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen, 1990-2010 (v13 , 01 nov 2012 )
- Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen, 1990-2009 (v12 , 27 okt 2011 )
- Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen, 1990-2008 (v11 , 29 sep 2010 )
- Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen, 1990-2007 (v10 , 14 aug 2009 )
- Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen, 1990-2006 (v09 , 18 jul 2008 )
- Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen, 1990-2005 (v08 , 03 jul 2007 )
- Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen, 1990-2004 (v07 , 27 jun 2006 )
- Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen, 1990-2003 (v06 , 06 jan 2006 )
- Vermestende emissies naar water, 1990-2002 (v05 , 28 mei 2004 )
- Vermestende emissies naar water, 1990-2001 (v04 , 01 okt 2003 )
- Vermestende emissies naar water, 1990-2001 (v03 , 30 sep 2002 )
Referentie van deze webpagina
CBS, PBL, RIVM, WUR (2012). Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen, 1990-2010 (indicator 0192, versie 13 , 1 november 2012 ). www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
