Bestrijdingsmiddelen in drinkwater, 1995-2013

U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.

De concentraties van bestrijdingsmiddelen in drinkwater zijn zo laag dat er geen gevaar is voor de volksgezondheid. Slechts incidenteel overschrijden de concentraties de drinkwaternorm van 0,1 μg/l.

Aantal pompstations met normoverschrijding
        
Bestrijdingsmiddel/metaboliet1995200020052010201120122013
Bromacil0001000
Bentazon3100110
1,2 Dichloorpropaan3000000
Atrazin0000000
DNOC0000000
AMPA *)0033554
Dinoterp1000000
Fosfamidon1000000
Azinfos-metyl1000000
Diuron0000000
Simazin  00000
MCPP 0100000
BAM *) 258555
Monuron  10000
Metoxuron  10000
Oxamyl    100
Bron: Waterleidingbedrijven (2013) PBL/aug14
 www.clo.nl/nl027713
*) deze metabolieten zijn beoordeeld als humaan toxicologisch niet relevant, voor deze stoffen geldt een norm van 1 µg/l (Drinkwaterbesluit 2011)


Voor een jaarlijks overzicht van de periode 1995-2013

Concentraties van bestrijdingsmiddelen in drinkwater zijn geen gevaar voor de volksgezondheid

De drinkwaterbedrijven nemen preventieve maatregelen of zetten extra zuiveringstechnieken in om te voorkomen dat bestrijdingsmiddelen in het drinkwater terecht komen. Door die maatregelen zijn de concentraties zo laag dat er geen gevaar voor de volksgezondheid is te verwachten bij alle circa 210 in werking zijnde pompstations in Nederland.

Bestrijdingsmiddelen alleen incidenteel in drinkwater aanwezig

De drinkwaternorm voor bestrijdingsmiddelen van 0,1 µg/l wordt slechts incidenteel overschreden, bijvoorbeeld door een storing in het zuiveringsproces of door verontreiniging van grond- en/of oppervlaktewater (RIVM, 2012; ILT, 2013). Een voorbeeld hiervan is bentazon (in het verleden aanwezig in de bron oppervlaktewater, maar nu ook bij enkele kwetsbare grondwaterwinningen) dat in 2011 en 2012 is aangetoond en ook bromacil dat als structurele verontreiniging bij een grondwaterwinning aanwezig is. In 2013 is geen enkel bestrijdingsmiddel aangetoond in een concentratie boven de norm. De drinkwaternorm is gebaseerd op het voorzorgsprincipe, dat wil zeggen de bestrijdingsmiddelen horen niet thuis in het drinkwater.
De stof 1,2-dichloorpropaan kwam in het verleden verschillende keren in drinkwater voor in gebieden waar aardappelteelt plaatsvindt. In die gevallen waarbij het nu nog wordt aangetroffen in het grondwater is specifieke zuivering opgesteld. Vanaf 01-01-2003 wordt deze stof niet meer als pesticide aangemerkt, het is geen werkzame stof maar een bijproduct. Er geldt nu een norm van 1,0 μg/l. Deze norm geldt ook voor humaan toxicologisch niet relevante metabolieten zoals BAM en AMPA.
In het oppervlaktewater dat als bron voor de drinkwaterproductie wordt gebruikt, wordt in 2012 13 verschillende bestrijdingsmiddelen (of hun metabolieten) aangetoond (RIVM, 2014). Dit aantal is ten opzichte van 2011 toegenomen omdat de gegevens van meer locaties zijn meegenomen dan in voorgaande jaren. Een aantal stoffen worden op meerdere innamepunten aangetoond.

Beleid met betrekking tot bestrijdingsmiddelengebruik

Het beleid is gericht op het verbod van een aantal middelen en het terugdringen van het bestrijdingsmiddelengebruik middels het toelatingsbeleid. In dit beleid zal rekening worden gehouden met oppervlaktewater als bron voor de drinkwaterproductie (Linders et al 2010). Er zijn vormen van samenwerking met gemeenten en de drinkwatersector om het gebruik van diuron voor onkruidbestrijding op verharde oppervlakken terug te dringen. De drinkwatersector heeft samen met landbouwers en gemeenten het project 'Schone bronnen' uitgevoerd. Dit project is eind 2012 afgerond (www.schonemaas.org).

Bronnen

Technische toelichting

Naam van het gegeven
Bestrijdingsmiddelen in drinkwater
Omschrijving
Aantal normoverschrijdingen van bestrijdingsmiddelen in drinkwater van 1995 tot en met 2013
Verantwoordelijk instituut
RIVM/DMG
Berekeningswijze
Rapportage van overschrijding van de drinkwaternorm van 0,1 μg/l.
Basistabel
-
Geografische verdeling
209 pompstations in Nederland
Verschijningsfrequentie
jaarlijks
Achtergrondliteratuur
Drinkwaterbesluit 2011 (Staatsblad 2011, 293),
Betrouwbaarheidscodering
Schatting, gebaseerd op een groot aantal (accurate) metingen; de representativiteit is grotendeels gewaarborgd.

Archief van deze indicator

Actuele versie
versie‎
15
Bekijk meer Bekijk minder
versie‎
14
versie‎
13
versie‎
11
versie‎
10
versie‎
09
versie‎
08
versie‎
07
versie‎
06

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2024). Bestrijdingsmiddelen in drinkwater, 1995-2013 (indicator 0277, versie 13,

) www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.