Landbouw en milieu

Emissies naar lucht door de land- en tuinbouw, 1990-2002

U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.

De land- en tuinbouw levert een grote bijdrage aan de totale emissies van ammoniak, methaan, distikstofoxide en fijn stof. Met name de emissies van de eerste twee zijn sinds 1990 aanzienlijk afgenomen.

  1990 1995 1999 2000 2001 2002
             
  miljoen kg          
             
Zwaveldioxide (SO2)1) 0,96 0,60 0,28 0,28 0,34 0,35
Vuurhaarden 0,96 0,60 0,28 0,28 0,34 0,35
Stikstofoxiden (NOx)1) 9,8 13 12 12 12 11
Vuurhaarden 9,8 13 12 12 12 11
Koolmonoxide (CO)1) 1,5 1,4 1,3 1,3 1,2 1,2
Vuurhaarden 1,5 1,4 1,3 1,3 1,2 1,2
             
Kooldioxide (CO2)1)2) 8 427 8 063 7 085 7 104 6 904 6 582
Vuurhaarden 8 427 8 063 7 085 7 104 6 904 6 582
Fijn stof 8,9 9,5 10 9,8 9,4 9,3
Vuurhaarden 0,19 0,13 0,069 0,069 0,081 0,082
Overige 8,7 9,4 10 9,7 9,3 9,2
VOS3) 2,0 1,9 1,7 1,7 1,7 1,6
Vuurhaarden 1,8 1,7 1,5 1,5 1,5 1,4
Overige 0,24 0,23 0,23 0,23 0,23 0,17
             
Methaan (CH4) 508 480 427 413 412 392
Vuurhaarden 2,6 2,5 2,2 2,2 2,2 2,1
Overige 505 477 425 411 410 390
Distikstofoxide (N2O) 22 27 25 23 23 22
Vuurhaarden 0,016 0,015 0,013 0,013 0,013 0,012
Overige 22 27 25 23 23 21
Ammoniak (NH3)4) 220 179 153 139 129 123
Overige 220 179 153 139 129 123
             
Bron: CCDM (2004). CBS/MC/apr04/0099
1) Overige emissies nihil.
2) Overige emissies niet gemeten.
3) Vluchtige organische stoffen, exclusief methaan.
4) Emissies door vuurhaarden nihil.
N.B. Exclusief emissies door mobiele werktuigen; deze vallen onder de doelgroep Verkeer en vervoer.

De emissies naar de lucht nemen af

Van alle in de tabel opgenomen stoffen neemt de emissie naar de lucht af. Bij ammoniak heeft dit vooral te maken met maatregelen bij landbouwbedrijven bij verbeterde afdekking en toepassing van dierlijke mest.

Bronnen

De in de tabel genoemde emissies worden veroorzaakt door verbranding van brandstoffen in stationaire bronnen (de bijdrage is slechts een klein deel van het landelijk totaal), of door overige processen in de land- en tuinbouw. De volgende voor landbouw specifieke processen spelen daarbij een rol:

  • emissie door aanwending van kunstmest (ammoniak en distikstofoxide);
  • emissies door dierlijke mest (ammoniak, distikstofoxide en methaan);
  • emissies door stikstofbinding door vlinderbloemige planten (distikstofoxide);
  • emissies door de stikstofvoorraad in de landbouwbodems (distikstofoxide)
  • emissies uit stallen (ammoniak en fijn stof).

Voor emissies door landbouwwerktuigen wordt verwezen naar de emissies door de doelgroep Verkeer en vervoer.

De belangrijkste stoffen

De belangrijkste bijdragen die de land- en tuinbouw leveren aan de totale emissies van ammoniak, methaan en distikstofoxide. Ammoniak levert een belangrijke bijdrage aan de verzuring en vermesting. Methaan en distikstofoxide zijn beide broeikasgassen. Met name de emissies van ammoniak en methaan zijn sinds 1990 aanzienlijk gedaald.

Technische toelichting

De gepresenteerde cijfers zijn de actuele emissies van stoffen naar de lucht.

Referenties

Relevante informatie

Archief van deze indicator

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2004). Emissies naar lucht door de land- en tuinbouw, 1990-2002 (indicator 0099, versie 05 , 14 april 2004 ). www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.

Het CLO is een samenwerkingsverband van CBS, PBL, RIVM en WUR.