Macroparameters in ondiep grondwater, 1985-2007
U bekijkt op dit moment een archiefversie van een afgesloten indicator. De actuele indicatorversie met de reden voor het afsluiten, kunt u via deze link bekijken.
Belasting van de bodem met dierlijke mest en kunstmest is gedaald, dit heeft nog geen effect op kwaliteit ondiep grondwater.
Stof, per grondsoort en grondgebruik | 1985 | 1990 | 1995 | 2000 | 2005 | 2006 | 2007 |
% waarnemingen boven de streefwaarde | |||||||
Aluminium (drinkwaternorm 0,2 mg/l) | |||||||
Zand_landbouw | * | 21 | 19 | 18 | 14 | 14 | 14 |
Zand_natuur | * | 33 | 33 | 37 | 28 | 26 | 23 |
Rivierklei_landbouw | * | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Zeeklei_landbouw | * | 5 | 8 | 11 | 0 | 0 | 0 |
Veen_landbouw | * | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 |
Sulfaat (streefwaarde 150 mg/l) | |||||||
Zand_landbouw | 8 | 8 | 9 | 5 | 3 | 3 | 3 |
Zand_natuur | 0 | 0 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
Rivierklei_landbouw | 5 | 5 | 0 | 10 | 10 | 10 | 10 |
Zeeklei_landbouw | 27 | 30 | 27 | 22 | 22 | 22 | 22 |
Veen_landbouw | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 |
Kalium (drinkwaternorm 12 mg/l) | |||||||
Zand_landbouw | 20 | 20 | 22 | 23 | 24 | 25 | 23 |
Zand_natuur | 2 | 5 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
Rivierklei_landbouw | 5 | 5 | 5 | 5 | 0 | 0 | 0 |
Zeeklei_landbouw | 54 | 57 | 57 | 57 | 57 | 54 | 54 |
Veen_landbouw | 27 | 27 | 27 | 31 | 31 | 31 | 31 |
Nitraat-N (drinkwaternorm 11,3 mg/l) | |||||||
Zand_landbouw | 17 | 23 | 22 | 20 | 20 | 19 | 16 |
Zand_natuur | 0 | 2 | 7 | 7 | 5 | 5 | 5 |
Rivierklei_landbouw | 5 | 5 | 5 | 5 | 10 | 10 | 10 |
Zeeklei_landbouw | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Veen_landbouw | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Ammonium-N (streefwaarden: zandgebieden 2 mg/l, klei + veen 10 mg/l) | |||||||
Zand_landbouw | 22 | 23 | 22 | 20 | 25 | 24 | 22 |
Zand_natuur | 5 | 5 | 8 | 8 | 2 | 2 | 5 |
Rivierklei_landbouw | 0 | 0 | 0 | 0 | 5 | 5 | 5 |
Zeeklei_landbouw | 38 | 43 | 43 | 40 | 43 | 38 | 38 |
Veen_landbouw | 31 | 31 | 31 | 31 | 31 | 19 | 19 |
Totaal-P (streefwaarden: zandgebieden 0,4 mg/l, klei + veen 3 mg/l) | |||||||
Zand_landbouw | 5 | 6 | 10 | 9 | 4 | 4 | 8 |
Zand_natuur | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Rivierklei_landbouw | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Zeeklei_landbouw | 11 | 19 | 19 | 22 | 5 | 11 | 11 |
Veen_landbouw | 8 | 12 | 12 | 15 | 8 | 12 | 12 |
Bron: RIVM Landelijk meetnet grondwaterkwaliteit | PBL/MNC/dec08/0273 | ||||||
* Niet geanalyseerd |
Ontwikkeling
Onder landbouwgronden in de zandgebieden zijn, als gevolg van vermesting, de nitraatgehalten in het ondiepe grondwater (5-15 m diepte) vaak hoger dan de streefwaarde. In de klei- en veengebieden vinden soms overschrijdingen van de streefwaarde plaats die vooral veroorzaakt worden door hoge natuurlijke gehalten van de desbetreffende stof. In de beschouwde periode treden geen duidelijke veranderingen op.
Beleid
De Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO), de Europese Unie (EU-Drinkwaterrichtlijn in 1980) en de Nederlandse overheid (Waterleidingwet) hebben voor nitraat een waarde van 50 mg/l vastgesteld als maximaal toelaatbaar risico (MTR)-waarde voor water voor de menselijke consumptie. De EU-Nitraatrichtlijn gaat ervan uit dat de MTR-waarde moet gelden voor al het water dat een mogelijke bron is voor de drinkwatervoorziening. Het gevolg is dat ook het grondwater in Nederland aan deze MTR-waarde dient te voldoen. Onderdeel van de EU-Nitraatrichtlijn is een beperking van de hoeveelheid toegediende stikstof via dierlijke mest tot 170 kg/ha. Nederland gaf invulling aan de Nitraatrichtlijn via het mineralenaangiftesysteem (MINAS) en een systeem van mestafzetcontracten (MAO). Het Nederlandse mestbeleid is echter in oktober 2003 door het Europese Hof van Justitie veroordeeld. In december 2005 heeft de Europese Commissie aan Nederland een derogatiebeschikking afgegeven voor de periode 2006-2009. Hiermee mogen graslandbedrijven, dit zijn bedrijven met een aandeel grasland van minimaal 70% van het totale areaal, onder voorwaarden, per hectare tot 250 kilogram stikstof toedienen via dierlijke mest van graasdieren.
Relevantie
Alle genoemde stoffen bedreigen de kwaliteit van het drinkwater.
Bronnen
- Landelijk Meetnet Grondwaterkwaliteit (LMG).
- Klijne, A. de, A.E.J. Hooijboer, D.J. Bakker, O.F. Schoumans, A. van den Ham (2007). Milieukwaliteit en nutrientenbelasting: Achtergrondrapport milieukwaliteit van de Evaluatie Meststoffenwet 2007. RIVM rapport 680130001
- Reijnders, H.F.R., G. van Drecht, H.F. Prins, J.J.B. Bronswijk, L.J.M. Boumans (2004). De kwaliteit van ondiep en middeldiep grondwater in Nederland in het jaar 2000 en verandering daarvan in de periode 1984-2000. RIVM rapport 714801030
- Zwart, M.H., A.E.J. Hooijboer, B. Fraters, M. Kotte, R.N.M. Duin, C.H.G. Daatselaar, C.S.M. Olsthoorn, J.N. Bosma (2008). Agricultural practice and water quality in the Netherlands in the 1992-2006 period. RIVM rapport 680716003
Relevante informatie
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Macroparameters in ondiep grondwater
- Omschrijving
- Percentage waarnemingen boven de streefwaarde
- Verantwoordelijk instituut
- RIVM
- Berekeningswijze
- Metingen met behulp van vaste peilbuizen
- Basistabel
- Landelijk Meetnet Grondwaterkwaliteit
- Geografische verdeling
- Geheel Nederland
- Andere variabelen
- Grondsoort/grondgebruik combinatie
- Verschijningsfrequentie
- Jaarlijks
- Achtergrondliteratuur
- http://www.rivm.nl/Onderwerpen/Onderwerpen/L/Landelijk_Meetnet_Grondwaterkwaliteit
- Betrouwbaarheidscodering
- B, betreft metingen
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CBS, PBL, RIVM, WUR (2024). Macroparameters in ondiep grondwater, 1985-2007 (indicator 0273, versie 05,