Atmosferische depositie op binnenwater en op het rioolstelsel, 1990-2013
De atmosferische depositie is voor veel stoffen een belangrijke bron voor de belasting van het oppervlaktewater en het rioolstelsel. Bij de zware metalen is in 2013 een daling met 15-30% ten opzichte van 2012 opgetreden. De atmosferische depositie van stikstof is vrijwel gelijk gebleven.
Trends in de atmosferische depositie op binnenwateren
De laatste jaren fluctueert de belasting van het oppervlaktewater (binnenwater) met zware metalen via directe atmosferische depositie. Na een stijging in 2012 is de belasting in 2013 weer gedaald. De reden hiervoor is niet direct aan te wijzen. De cijfers worden onder andere bepaald op basis van meetgegevens van gehaltes in neerslag. De depositie van stikstof is in 2013 slechts met 1% gedaald.
Overigens geldt voor de meeste stoffen dat een groot deel van de uit de lucht afkomstige verontreiniging uit het buitenland komt. De bijdrage van de atmosferische depositie aan de totale belasting van het oppervlaktewater ligt, afhankelijk van de stof, tussen de 4 en 75%.
Afspoeling van atmosferische depositie naar het rioolstelsel
De stoffen die via depositie op verhard oppervlak terechtkomen en vervolgens afspoelen naar het rioolstelsel zorgen indirect nog voor een extra belasting van het oppervlaktewater via overstorten, regenwaterriolen en effluenten van rioolwaterzuiveringsinstallaties. Deze vrachten zijn inbegrepen bij de cijfers over de belasting van het oppervlaktewater vanuit het compartiment riolering en waterzuivering.
De trend in de belasting van het rioolstelsel door atmosferische depositie is vrijwel hetzelfde als die van de atmosferische depositie op oppervlaktewater. De atmosferische depositie draagt voor een aantal stoffen zoals lood, cadmium en uitschieter fluorantheen flink bij aan de landelijke belasting van het rioolstelsel. Deze bijdrage is in 2013 wel lager dan in 1990.
Niet inbegrepen in de cijfers: Noordzee
De hoeveelheid directe depositie op de Noordzee is voor veel stoffen ruim tweemaal zo groot als de depositie op de binnenwateren. Deze post is in deze indicator en in de andere indicatoren die de belasting van het oppervlaktewater beschrijven, niet meegenomen omdat de registratie van overige emissiebronnen naar zoute wateren nog niet volledig is en omdat de meeste andere emissiebronnen alleen betrekking hebben op binnenwater. De hoge depositiecijfers op de Noordzee hebben veel invloed op de landelijke cijfers en vertroebelen de beschrijving van de bijdrage van de verschillende emissiebronnen in de totale belasting van het oppervlaktewater..
Referenties
- Emissieregistratie (2015). Jaarcijfers 2013. RIVM, Bilthoven; en PBL, Bilthoven; CBS, Den Haag; RWS-WVL, Lelystad; Alterra, Wageningen; Deltares, Utrecht;, RVO, Utrecht en TNO, Utrecht. http://www.emissieregistratie.nl.
Relevante informatie
- Belasting van het oppervlaktewater, 1990-2021
- Belasting van het oppervlaktewater naar herkomst, 2021
- Recente cijfers en beschrijvingen van gehanteerde berekeningswijzen (meta-informatie) kunnen in detail bekeken worden op de website van de Emissieregistratie.
Technische toelichting
Naam van het gegeven
Atmosferische depositie op binnenwater en op het rioolstelsel
Omschrijving
Via atmosferische depositie belanden verontreinigingen uit de lucht op het oppervlaktewater (directe depositie) of op het land. Van de hoeveelheden die op het land neerslaan, komt een klein deel uiteindelijk ook in het oppervlaktewater terecht via afspoeling van de bodem. Daarnaast belandt een deel van de verontreinigingen in het rioolstelsel. Het grootste deel blijft op de bodem. Deze indicator beschrijft alleen de directe depositie op binnenwateren en de depositie via afspoeling van verhard oppervlak naar het rioolstelsel. De depositie via afspoeling van de bodem naar oppervlaktewater is niet inbegrepen in de cijfers; deze wordt namelijk meegenomen bij de af- en uitspoeling van landbouw- en natuurgronden. Zie ook Belasting van het oppervlaktewater door landbouw en natuur, 1990-2021
Verantwoordelijk instituut
Centraal Bureau voor de Statistiek, in samenwerking met de Emissieregistratie (Rijksinstituut voor de Volksgezondheid en Milieuhygiëne, Planbureau voor de Leefomgeving, Centraal Bureau voor de Statistiek, Rijkswaterstaat-WVL, Deltares, Wageningen Universiteit-Alterra, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, TNO)
Berekeningswijze
Voor een uitgebreide beschrijving van de berekeningsmethoden wordt verwezen naar de methodebeschrijvingen op de website van de Emissieregistratie
Basistabel
Alle data opvraagbaar op Emissieregistratie
Geografisch verdeling
Nederland, provincie, stroomgebied, waterschap, afwateringseenheid
Andere variabelen
Belasting oppervlaktewater, bodememissies, emissies oppervlaktewater, luchtemissies, luchtemissies volgens IPCCIn totaal circa 300 stoffenCirca 1600 emissieoorzaken en circa 1000 (individuele) puntbronnen
Verschijningsfrequentie
In mei definitieve cijfers t-2
Achtergrondliteratuur
Methoden: op de website van Emissieregistratie achter Overzicht documentenBegrippen: op de website van Emissieregistratie achter Begrippenlijst
Opmerking
Voor nadere uitleg over de begrippen emissies en belasting: zie: Belasting van en emissies naar water: begrippen en definities
Betrouwbaarheidscodering
Complex, zie factsheet 'Atmosferische depositie' op de website van de Emissieregistratie, achter 'Overzicht documenten'.
Archief van deze indicator
- Atmosferische depositie op binnenwater en op het rioolstelsel, 1990-2021 (actuele versie , 24 okt 2023 )
- Atmosferische depositie op binnenwater en op het rioolstelsel, 1990-2020 (v18 , 03 nov 2022 )
- Atmosferische depositie op binnenwater en op het rioolstelsel, 1990-2019 (v17 , 26 jan 2022 )
- Atmosferische depositie op binnenwater en op het rioolstelsel, 1990-2018 (v16 , 08 okt 2020 )
- Atmosferische depositie op binnenwater en op het rioolstelsel, 1990-2017 (v15 , 01 okt 2019 )
- Atmosferische depositie op binnenwater en op het rioolstelsel, 1990-2016 (v14 , 01 okt 2018 )
- Atmosferische depositie op binnenwater en op het rioolstelsel, 1990-2015 (v13 , 02 okt 2017 )
- Atmosferische depositie op binnenwater en op het rioolstelsel, 1990-2014 (v12 , 20 jul 2016 )
- Atmosferische depositie op binnenwater en op het rioolstelsel, 1990-2013 (v11 , 07 okt 2015 )
- Atmosferische depositie op binnenwater en op het rioolstelsel, 1990-2012 (v10 , 17 nov 2014 )
- Atmosferische depositie op binnenwater en op het rioolstelsel, 1990-2011 (v09 , 20 aug 2013 )
- Atmosferische depositie op binnenwater en op het rioolstelsel, 1990-2010 (v08 , 01 nov 2012 )
- Atmosferische depositie op binnenwater en op het rioolstelsel, 1990-2009 (v07 , 27 okt 2011 )
- Atmosferische depositie op binnenwater en op het rioolstelsel, 1990-2008 (v06 , 29 sep 2010 )
- Atmosferische depositie op binnenwater en op het rioolstelsel, 1990-2007 (v05 , 14 aug 2009 )
- Atmosferische depositie op binnenwater en op het rioolstelsel, 1990-2006 (v04 , 18 jul 2008 )
- Belasting van het oppervlaktewater door atmosferische depositie, 1990-2005 (v03 , 03 jul 2007 )
- Belasting van het oppervlaktewater door atmosferische depositie, 1990-2004 (v02 , 27 jun 2006 )
- Belasting van het oppervlaktewater door atmosferische depositie, 1990-2003 (v01 , 24 okt 2005 )
Referentie van deze webpagina
CBS, PBL, RIVM, WUR (2015). Atmosferische depositie op binnenwater en op het rioolstelsel, 1990-2013 (indicator 0514, versie 11 , 7 oktober 2015 ). www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
