Kwaliteit oppervlaktewater, 2009
U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.
De meeste waterlichamen voldoen niet aan de gewenste kwaliteit in de KRW beoordeling, de ecologische kwaliteit is matig, ontoereikend of slecht. Dit komt vooral door de geringe biologische kwaliteit.
-- de interactieve kaartviewer is niet langer beschikbaar --
Methode Beoordeling oppervlaktewater
De kwaliteit van het oppervlaktewater wordt uitgedrukt in de chemische kwaliteit en de biologische kwaliteit. De ecologische kwaliteit wordt vooral bepaald door de biologische kwaliteit en daarnaast door de beoordeling van de overig relevante verontreinigende stoffen en de fysisch-chemische kwaliteit. In de KRW is een methode vastgesteld voor de beoordeling van het oppervlaktewater:
Ecologische kwaliteit
De ecologische kwaliteit is bijna overal matig tot slecht, de score 'zeer goed' wordt nergens gehaald. Bij 22 waterlichamen is de biologische kwaliteit goed. Bij drie van deze waterlichamen is ook de fysisch-chemische kwaliteit en de kwaliteit van de overig relevante verontreinigende stoffen goed, waarmee de ecologische kwaliteit goed is. Bij de andere 19 waterlichamen is alleen de biologische kwaliteit goed, maar een van de andere maatlatten niet goed; dit is weergegeven in de categorie 'biologie goed'.
- Biologische waterkwaliteit KRW, 2021
- Kwaliteit specifieke verontreinigende stoffen KRW, 2021
- Fysisch-chemische waterkwaliteit KRW, 2021
Chemische kwaliteit
Bij driekwart van de waterlichamen is de chemische kwaliteit voldoende. De chemische kwaliteit is gebaseerd op 33 stoffen die Europees vastgesteld zijn.
Belangrijke oorzaken
De belangrijkste oorzaken voor de matige tot slechte kwaliteit van het Nederlandse oppervlaktewater zijn:
- persistente stoffen waarbij de concentraties te hoog zijn door emissies in het verleden. De beoordeling van de chemische toestand en de beoordeling van de overig relevante stoffen zijn vooral onvoldoende door persistente stoffen of emissies uit de afgelopen decennia.
- vermesting met de nutriënten stikstof en fosfor. Deze zorgen voor algengroei.
- inrichting van het water. De meeste beken zijn recht getrokken en hebben een strakke oever met weinig natuurlijke habitats voor planten en dieren. De meeste meren en kanalen hebben een harde oever van steen, waardoor het oeverecosysteem nauwelijks tot ontwikkeling komt. Het waterpeil is vrijwel altijd een vastgesteld peil, wat de natuurlijke dynamiek beperkt.
- versnippering door de aanwezigheid van gemalen en stuwen. Vissen kunnen nauwelijks migreren. Vispassages worden aangelegd om dit te verbeteren.
- bestrijdingsmiddelen zorgen voor sterfte, vooral door piekbelasting sterven watervlooien.
Bronnen
- Helpdesk Water (Kaderrichtlijn Water)
- Rijkswaterstaat
- Puijenbroek, P. van (2014), De kwaliteit van het Nederlandse oppervlaktewater beoordeeld volgens de Kaderrichtlijn Water (KRW), PBL, Den Haag.
- VenW, VROM, LNV, 2009. Stroomgebied beheerplan. Rijndelta. Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Den Haag.
- VenW, VROM, LNV, 2009. Stroomgebied beheerplan. Maas. Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Den Haag.
- VenW, VROM, LNV, 2009. Stroomgebied beheerplan. Schelde. Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Den Haag.
- VenW, VROM, LNV, 2009. Stroomgebied beheerplan. Eems. Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Den Haag.
- MNP (2008). Kwaliteit voor later. Ex Ante evaluatie Kaderrichtlijn Water, Milieu- en Natuurplanbureau, Bilthoven.
- STOWA (2007). Referenties en maatlatten voor natuurlijke watertypen voor de Kaderrichtlijn Water. Rapport Stowa 2007-32, RWS-Waterdienst 2007-018. Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer, Utrecht.
- STOWA (2007). Omschrijving MEP en maatlatten voor sloten en kanalen voor de Kaderrichtlijn Water. Rapport Stowa 2007-32b, RWS-Waterdienst 2007-019. Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer, Utrecht
- RIVM (2004). Van inzicht naar doorzicht. Beleidsmonitor water, thema chemische kwaliteit van oppervlaktewater. Milieu- en Natuurplanbureau, Bilthoven.
- Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (STOWA)
Relevante informatie
- Vermesting in meren en plassen, 1980 - 2014
- Vermesting van oppervlaktewater, 1990 - 2021
- Vermesting in grote rivieren, 1970-2014
- Migratiemogelijkheden voor trekvissen, 2022
- Natuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater, 1990 - 2022
- Natuurkwaliteit van waterplanten in oppervlaktewater, 1990 - 2022
- Emissie van bestrijdingsmiddelen in Nederland, 1984-2000
- Oppervlaktewater in Nederland
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Kwaliteit oppervlaktewater in de KRW
- Omschrijving
- De beoordeling van de KRW voor het Nederlandse oppervlaktewater. Het eindoordeel is opgebouwd uit de chemische toestand en de ecologische toestand. De ecologische toestand aan de 'overig relevante stoffen', de fysisch-chemische kwaliteit en de biologische toestand.
- Verantwoordelijk instituut
- PBL
- Berekeningswijze
- Beoordeling conform de KRW maatlatten systematiek. Zie documentatie Stowa, 2007.
- Basistabel
- Beoordeling van de waterlichamen voor alle maatlatten. Rapportage voor de Europese unie.
- Geografische verdeling
- Nederland
- Verschijningsfrequentie
- Eens per 6 jaar wordt gerapporteerd.
- Achtergrondliteratuur
- -VenW, VROM, LNV, 2009. Stroomgebied beheerplan. Rijndelta. Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Den Haag.
-VenW, VROM, LNV, 2009. Stroomgebied beheerplan. Maas. Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Den Haag.
-VenW, VROM, LNV, 2009. Stroomgebied beheerplan. Schelde. Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Den Haag.
-VenW, VROM, LNV, 2009. Stroomgebied beheerplan. Eems. Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Den Haag.
-Puijenbroek, P. van, 2014. De KRW beoordeling uitgesplitst naar verklarende overzichten. De kwaliteit van het Nederlandse oppervlaktewater beoordeeld volgens de KRW. PBL rapport 1355 - Betrouwbaarheidscodering
- Dit zijn de resultaten van de Stroomgebiedbeheerplannen.
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CBS, PBL, RIVM, WUR (2024). Kwaliteit oppervlaktewater, 2009 (indicator 1438, versie 05,
