Waterkwaliteit KRW, 2015

Bekijk ook de interactieve kaart voor de waterkwaliteit.

Methode Beoordeling waterkwaliteit

In de KRW is een methode vastgesteld voor de beoordeling van het oppervlaktewater gebaseerd op biologie en toxische stoffen. De kwaliteit van het oppervlaktewater wordt uitgedrukt in de chemische kwaliteit en de ecologische kwaliteit, ook chemische en ecologische toestand genoemd. De ecologische kwaliteit wordt vooral bepaald door de biologische kwaliteit en daarnaast door de beoordeling van de overig relevante verontreinigende stoffen en de fysisch-chemische kwaliteit.

• Europese Kaderrichtlijn Water

Ecologische waterkwaliteit

De ecologische waterkwaliteit is bijna overal matig tot slecht, de score goed wordt bij 3 waterlichamen gehaald. Bij 34 waterlichamen is de biologische kwaliteit wel goed, maar doordat de fysisch-chemische kwaliteit of de kwaliteit van de overig relevante stoffen niet goed is, is de ecologische kwaliteit bij 31 waterlichamen onvoldoende. Deze resultaten betreffen de tweede officiële rapportage. De eerste rapportage was in 2009 en de volgende rapportages zijn in 2021 en 2027. De ecologische kwaliteit is iets verbetert ten opzichte van 2009, vooral doordat het percentage waterlichamen met een slechte kwaliteit minder is geworden.

• Biologische waterkwaliteit KRW, 2021
• Kwaliteit specifieke verontreinigende stoffen KRW, 2021
• Fysisch-chemische waterkwaliteit KRW, 2021

Chemische waterkwaliteit

Bij ruim de helft van de waterlichamen is de chemische waterkwaliteit onvoldoende. De chemische kwaliteit is gebaseerd op 33 stoffen of groepen van stoffen die Europees zijn vastgesteld. De beoordeling van de chemische kwaliteit geeft een ongunstiger beeld ten opzichte van 2009 doordat sommige normen zijn aangescherpt.

• Chemische waterkwaliteit KRW, 2021

Toxische stoffen

De toxische stoffen zijn opgesplitst in de beoordeling van de prioritaire stoffen en de overig relevant verontreinigende stoffen die per stroomgebied zijn vastgesteld. Bij de helft van de waterlichamen voldoen één of twee van deze stoffen niet aan de doelstelling, maar bij 124 waterlichamen voldoen 5 of meer, tot een maximum van 11, stoffen of groepen van stoffen niet aan de doelstelling, bij 12% van de waterlichamen voldoen alle onderzochte stoffen aan de norm. Van het totaal aantal beoordelingen van al deze stoffen bij alle waterlichamen voldoet 6% niet aan de gestelde norm.

Belangrijke oorzaken onvoldoende waterkwaliteit

De belangrijkste oorzaken voor de matige tot slechte kwaliteit van het Nederlandse oppervlaktewater zijn:

• persistente stoffen waarbij de concentraties te hoog zijn door emissies in het verleden.
• vermesting met de nutriënten stikstof en fosfor. Deze zorgen voor algengroei.
• inrichting van het water. De meeste beken zijn recht getrokken en hebben een strakke oever met weinig natuurlijke habitats voor planten en dieren. De meeste meren en kanalen hebben een harde oever van steen, waardoor het oeverecosysteem nauwelijks tot ontwikkeling komt. Het waterpeil is vrijwel altijd een vastgesteld peil, wat de natuurlijke dynamiek beperkt.
• versnippering door de aanwezigheid van gemalen en stuwen. Vissen kunnen nauwelijks migreren. Vispassages worden aangelegd om dit te verbeteren.
• bestrijdingsmiddelen zorgen voor sterfte, vooral door piekbelasting sterven watervlooien.

De stoffen met het hoogste aantal overschrijdingen zijn fosfor en stikstof van de fysisch-chemische maatlat, zink van de overig relevant verontreinigende stoffen en fluorantheen van de chemische toestand. In de stroomgebiedbeheerplannen voor de KRW hebben het rijk, de waterschappen, provincies en gemeenten aangegeven welke maatregelen zij gaan treffen om de kwaliteit van het water te verbeteren.