Milieugevaarlijke stoffen

Afzet van chemische bestrijdingsmiddelen in de landbouw, 1985-2003

U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.

De daling in de afzet van bestrijdingsmiddelen voor gebruik in de landbouw is vrijwel tot stilstand gekomen. Fluctuaties in de afzetcijfers worden de laatste jaren meer bepaald door wijzigingen in het toelatingsbeleid ten aanzien van enkele stoffen dan door een structurele wijziging in het gebruik.

    1985 1990 1995 2000 2001 2002 2003
                 
    1 000 kg actieve stof        
Totaal 21 003 18 837 10 922 9 644 7 866 8 072 7 868
                 
Insecticiden 634 731 495 260 227 186 216
Carbamaten 74 93 113 68 74 46 35
Organische fosforverbindingen 303 447 253 141 90 80 100
w.o. dichloorvos 7 38 41 0 1 0 0
  dimethoaat 32 79 57 43 30 33 35
  parathion-ethyl 110 107 47 8 10 6 0
Overige insecticiden 257 191 129 51 63 60 81
                 
Fungiciden 4 363 4 143 3 991 4 460 3 628 3 582 3 230
Captan en verwante verbindingen 606 434 709 380 402 481 434
Dithiocarbamaten 2 453 2 436 2 026 2 242 1 964 1 002 1 640
w.o. mancozeb . . 888 1 607 1 386 174 901
  maneb 1 991 1 383 861 338 279 64 191
Nitro-verbindingen 19 19 160 237 222 266 196
Pyrimidine-verbindingen 388 232 149 10 9 9 9
Carbamaten . . 66 295 62 432 45
Overige fungiciden . . 881 1 296 1 023 1 392 906
                 
Herbiciden 3 978 3 467 3 070 2 605 2 171 2 215 2 210
Dinitroalkylfenolen 615 380 151 0 0 0 0
Fenoxycarbonzuren 756 708 414 398 307 342 402
Triazinen en triazinonen 630 499 412 288 244 202 182
Ureumverbindingen 306 378 349 230 163 181 201
Aminofosfonaten . . 344 613 509 439 451
Overige herbiciden . . 1 400 1 076 948 1 051 974
                 
Grondontsmettingsmiddelen 10 784 8 937 2 374 1 402 985 1 200 1 217
Overige middelen 1 244 1 559 992 917 854 890 995
w.o. Minerale olie 931 1 237 764 748 644 667 777
Bron: Nefyto. CBS/MC/mei04/0015

Afzet stabiliseert zich in 2002 en 2003

Tussen 1990 en 2001 is de afzet van chemische bestrijdingsmiddelen in alle hoofdgroepen fors afgenomen. Deze daling heeft zich in 2002 en 2003 niet voortgezet.

Daling afzet fungiciden mogelijk niet structureel

De daling in de afzet van fungiciden van de afgelopen twee jaar is waarschijnlijk niet structureel. De afzet van deze middelen wordt voor een belangrijk deel bepaald door de weersomstandigheden tijdens het teeltseizoen. Droge warme zomers zoals die van 2003 leiden tot een lager gebruik. Ook het sterk wisselende toelatingsbeleid ten aanzien van enkele veel gebruikte fungiciden in aardappelen beïnvloedt de afzetcijfers. Het gaat daarbij vooral om het afwisselend verbieden en dan weer toelaten van de stoffen mancozeb, maneb (dithiocarbamaten) en chloorthalonil ("overige fungiciden"). Aanleiding hiertoe waren onder meer bezwaren vanuit milieuorganisaties. De afzetcijfers van de groep carbamaten fluctueert alleen omdat chloorthalonil in aardappelen hoofdzakelijk wordt toegepast in combinatie met een carbamaat.

Referenties

  • Nefyto (2004). Samenvatting van de afzet (per actieve stof) van gewasbeschermingsmiddelen verstrekt door de Nederlandse Stichting voor Fytofarmacie 2003. Nederlandse Stichting voor Fytofarmacie, Den Haag.

Relevante informatie

  • Meer gegevens over de afzet van chemische bestrijdingsmiddelen zijn te vinden op de website van Nefyto (Nederlandse Stichting voor Fytofarmacie). Nefyto is de brancheorganisatie van de Nederlandse gewasbeschermingsmiddelenindustrie. Bij Nefyto zijn bedrijven aangesloten, die in Nederland gewasbeschermingsmiddelen op de markt brengen.

Technische toelichting

Technische toelichting

De afzetcijfers geven geen inzicht in de precieze omvang van het gebruik, maar zijn wel geschikt om ontwikkelingen af te leiden. Omdat circa 70% van de afzet bestemd is voor toepassing in een beperkt aantal grote akkerbouwgewassen geeft de tabel geen inzicht in mogelijke verschuivingen in de afzet ten behoeve van het gebruik in kleinere tuinbouwgewassen.
De Nederlandse Stichting voor Fytofarmacie (Nefyto) registreert de gegevens bij haar leden. De gegevens omvatten de laatste jaren circa 85% van de totale afzet van bestrijdingsmiddelen in de landbouw. De cijfers zijn inclusief de afzet voor particulier gebruik en voor toepassing in openbaar groen. Ruwe schattingen wijzen uit dat dit gebruik maximaal 5% van de afzet van Nefyto omvat, voornamelijk in de vorm van herbiciden.

Archief van deze indicator

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2004). Afzet van chemische bestrijdingsmiddelen in de landbouw, 1985-2003 (indicator 0015, versie 05 , 27 mei 2004 ). www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.

Het CLO is een samenwerkingsverband van CBS, PBL, RIVM en WUR.