Milieugevaarlijke stoffen

Afzet van chemische bestrijdingsmiddelen in de landbouw, 1985-2004

U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.

De daling in de afzet van bestrijdingsmiddelen voor gebruik in de landbouw is vrijwel tot stilstand gekomen. Fluctuaties in de afzetcijfers worden de laatste jaren meer bepaald door wijzigingen in het toelatingsbeleid ten aanzien van enkele stoffen dan door een structurele wijziging in het gebruik.

    1985 1990 1995 2000 2002 2003 2004
                 
    1 000 kg actieve stof        
Totaal 21 003 18 837 10 922 9 644 8 072 7 868 9 071
                 
Insecticiden 634 731 495 260 186 216 200
Carbamaten 74 93 113 68 46 35 34
Organische fosforverbindingen 303 447 253 141 80 100 48
w.o. Dichloorvos 7 38 41 0 0 0 0
  Dimethoaat 32 79 57 43 33 35 31
  Parathion-ethyl 110 107 47 8 6 0 0
Overige insecticiden 257 191 129 51 60 81 118
                 
Fungiciden 4 363 4 143 3 991 4 460 3 582 3 230 4 176
Captan en verwante verbindingen 606 434 709 380 481 434 452
Dithiocarbamaten 2 453 2 436 2 026 2 242 1 002 1 640 2 388
w.o. Mancozeb . . 888 1 607 174 901 1 933
  Maneb 1 991 1 383 861 338 64 191 156
Nitro-verbindingen 19 19 160 237 266 196 184
Pyrimidine-verbindingen 388 232 149 10 9 9 8
Carbamaten . . 66 295 432 45 103
Overige fungiciden . . 881 1 296 1 392 906 1 041
                 
Herbiciden 3 978 3 467 3 070 2 605 2 215 2 210 2 443
Dinitroalkylfenolen 615 380 151 0 0 0 0
Fenoxycarbonzuren 756 708 414 398 342 402 509
Triazinen en triazinonen 630 499 412 288 202 182 149
Ureumverbindingen 306 378 349 230 181 201 200
Aminofosfonaten . . 344 613 439 451 556
Overige herbiciden . . 1 400 1 076 1 051 974 1 029
                 
Grondontsmettingsmiddelen 10 784 8 937 2 374 1 402 1 200 1 217 1 171
Overige middelen 1 244 1 559 992 917 890 995 1 181
w.o. Minerale olie 931 1 237 764 748 667 777 839
Bron: Nefyto. CBS/MC/jun05/0015

Afzet in 2004 licht toegenomen

Tussen 1985 en 2004 is de afzet van chemische bestrijdingsmiddelen in alle hoofdgroepen fors afgenomen. Nadat de afgezette hoeveelheden zich de afgelopen jaren leken te stabiliseren, is er in 2004 weer een lichte groei, met name in de afzet van fungiciden en in mindere mate van herbiciden.

Daling afzet fungiciden mogelijk niet structureel

De groei in 2004 van de afzet van fungiciden valt te verklaren uit enerzijds een forse toename in het areaal aardappelen en uien en anderzijds uit het natte najaar waardoor de ziektedruk toenam.In zijn algemeenheid kan worden gesteld dat de afzet van fungiciden nogal schommelt doordat zij voor een belangrijk deel wordt bepaald door de weersomstandigheden tijdens het teeltseizoen. Droge warme zomers zoals die van 2003 leiden tot een lager gebruik. Ook het sterk wisselende toelatingsbeleid ten aanzien van enkele veel gebruikte fungiciden in aardappelen beïnvloedt de afzetcijfers van vooral de laatste jaren. Het gaat daarbij vooral om het afwisselend verbieden en dan weer toelaten van de stoffen mancozeb, maneb (dithiocarbamaten) en chloorthalonil ("overige fungiciden"). Aanleiding hiertoe waren onder meer bezwaren vanuit milieuorganisaties. De afzetcijfers van de groep carbamaten fluctueert alleen omdat chloorthalonil in aardappelen hoofdzakelijk wordt toegepast in combinatie met een carbamaat.

Referenties

Relevante informatie

  • Meer gegevens over gewasbescherming en de afzet van chemische bestrijdingsmiddelen zijn te vinden op de website van Nefyto (Nederlandse Stichting voor Fytofarmacie). Nefyto is de brancheorganisatie van de Nederlandse gewasbeschermingsmiddelenindustrie. Bij Nefyto zijn bedrijven aangesloten, die in Nederland gewasbeschermingsmiddelen op de markt brengen.

Technische toelichting

Technische toelichting

De afzetcijfers geven geen inzicht in de precieze omvang van het gebruik, maar zijn wel geschikt om ontwikkelingen af te leiden. Omdat circa 70% van de afzet bestemd is voor toepassing in een beperkt aantal grote akkerbouwgewassen geeft de tabel geen inzicht in mogelijke verschuivingen in de afzet ten behoeve van het gebruik in kleinere tuinbouwgewassen.De Nederlandse Stichting voor Fytofarmacie (Nefyto) registreert de gegevens bij haar leden. De gegevens omvatten de laatste jaren circa 85% van de totale afzet van bestrijdingsmiddelen in de landbouw. De cijfers zijn inclusief de afzet voor particulier gebruik en voor toepassing in openbaar groen. Ruwe schattingen wijzen uit dat dit gebruik maximaal 5% van de afzet van Nefyto omvat, voornamelijk in de vorm van herbiciden.

Archief van deze indicator

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2005). Afzet van chemische bestrijdingsmiddelen in de landbouw, 1985-2004 (indicator 0015, versie 06 , 24 juni 2005 ). www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.

Het CLO is een samenwerkingsverband van CBS, PBL, RIVM en WUR.