Afzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen, 2011-2018

U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.

De afzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen is in 2018 afgenomen naar 9,4 miljoen kg werkzame stof. Dat is 11 procent minder dan een jaar eerder.

Toelichting bij de gepresenteerde cijfers

De grafiek toont cijfers over de afzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen die berekend zijn door het CBS. Aanklikken van "download data" onder aan de grafiek roept een tabel op met meer gegevens over de afzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen:

  • Door CBS berekende cijfers voor 2010-2018 (CBS, 2020a)
  • Door NVWA berekende cijfers voor 1998-2018 (NVWA, 2020)
  • Door Nefyto berekende cijfers voor 1996-2017 (Nefyto, 2019)


Een toelichting bij de rol van elk van deze organisaties bij de berekening van de afzet cijfers is te vinden in de beschrijving van de berekeningsmethode in de technische toelichting. Daarnaast is meer informatie over de cijfers te vinden in het artikel Afzetcijfers gewasbeschermingsmiddelen vergeleken met andere bronnen (CBS, 2017a) en in de noten onder de tabel.

Totale afzet in 2018 lager dan in 2017

De totale afzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen is in 2018, evenals in 2015, weer onder de 10 miljoen kg werkzame stof. De afzet in 2018 is 11 procent minder dan in 2017, toen de totale afzet bijna 10,6 miljoen kg bedroeg. De vier jaar daarvoor schommelde de afzet rond 11 miljoen kg (CBS, 2020a).

Bestrijding van schimmels en bacteriën (fungiciden)

In 2018 is 4,3 miljoen kg aan middelen afgezet voor de bestrijding van schimmels en bacteriën. Dit is ruim 0,4 miljoen kg minder dan een jaar eerder. De laatste 20 jaar nemen de middelen voor bestrijding van schimmels en bacteriën het grootste aandeel in de totale afzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen. Het aandeel schommelt rond de 40 procent. Droge warme zomers leiden tot een lager gebruik, natte koude zomers juist tot een hoger gebruik.

Bestrijding van onkruiden en loofdoding (herbiciden)

In 2018 is 3,0 miljoen kg aan middelen afgezet voor het bestrijden van onkruiden en loofdoding. Dit is nog geen 0,1 miljoen kg meer dan in 2017. De afzet van middelen voor het bestrijden van onkruiden en loofdoding fluctueert jaarlijks, maar doorgaans minder dan bij de middelen voor schimmel en bacterie bestrijding. Het aandeel van de middelen voor onkruidbestrijding en loofdoding ligt de laatste 20 jaar rond de 30 procent.
Sinds 2016 is het professioneel gebruik van bestrijdingsmiddelen buiten de landbouw op verhardingen en in openbaar groen niet meer toegestaan. Dit heeft invloed op de afzet voor onkruidbestrijding.

Bestrijding van insecten en mijten (insecticiden en acariciden)

In 2018 is 0,2 miljoen kg aan middelen afgezet voor het bestrijden van insecten en mijten. In 2017 was dit 0,3 miljoen kg. De afzet van middelen voor de bestrijding van insecten en mijten schommelt sinds 2000 rond een kwart miljoen kg. Het aandeel in de totale afzet is een paar procenten.

Overige gewasbeschermingsmiddelen

De afzet van de 'overige middelen', vooral grondontsmettingsmiddelen en minerale oliën, is 1,9 miljoen kg in 2018. Een jaar eerder was dit 2,7 miljoen kg. Gedurende de periode 2011-2013 was het 3,4 miljoen kg. De afzet van 'overige middelen' is daarmee de laatste jaren 1 miljoen kg lager dan in 2013, hetgeen een gevolg is van de veel strengere voorwaarden voor het toepassen van metam-natrium als grondontsmettingsmiddel. De hoeveelheid minerale olie tegen plantenvirussen neemt sinds 2016 af.

Bepalende variabelen in het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen

Het verbruik van gewasbeschermingsmiddelen, en daarmee ook de verkoop ervan, wordt bepaald door een mix van variabelen. Schommelingen in de afzet komen door de jaarlijks wisselende gewasarealen binnen de landbouw, de mate waarin ziekten, plagen en onkruiden jaarlijks voorkomen, het beschikbare middelenpakket, en in hoeverre geïntegreerde gewasbescherming is toegepast. De relevantste variabele is het weer, als gevolg van elk jaar wisselende weersomstandigheden tijdens de groei van de gewassen.

Bronnen

Technische toelichting

Naam van het gegeven
Afzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen
Omschrijving
Ontwikkeling van de afzet van gewasbeschermingsmiddelen, in miljoen kg werkzame stof, door de agrochemische industrie op de Nederlandse markt.
De EU verordening kent een indeling van chemische gewasbeschermingsmiddelen in 6 hoofdgroepen. In deze indicator zijn de gegevens verdeeld naar vier groepen:
- bestrijding van schimmels en bacteriën (fungiciden),
- bestrijding van onkruid en loofdoding (herbiciden),
- bestrijding van insecten en mijten (insecticiden) en
- overig; bestrijding van slakken, plantengroeiregulatie en kiemremming, en andere gewasbeschermingsmiddelen zoals grondontsmetting.
De gepubliceerde afzetcijfers gaan niet over de toepassing van microbiologische stoffen, zoals Bacillus thuringiensis.
Verantwoordelijk instituut
Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)
Berekeningswijze
Een korte beschrijving van de onderzoekmethode geeft het artikel Afzet bestrijdingsmiddelen (CBS, 2020b).

Rol diverse organisaties in de berekening en publicatie van afzetcijfers van chemische gewasbeschermingsmiddelen

De Nederlandse Stichting voor Fytofarmacie (Nefyto) publiceert jaarlijks over de afzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen door de leden van Nefyto op de Nederlandse markt (Nefyto, 2019).
De Nefyto-afzet wordt aangevuld met gegevens over de afzet van bedrijven die geen lid zijn van de Nefyto, op basis van waarneming door de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA, 2019).
NVWA levert de totale afzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen op de Nederlandse markt aan het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het CBS zet de afzetcijfers om naar de actuele indeling van actieve stoffen, zoals voorgeschreven door EU-verordening 1185 / 2009 (betreffende statistieken over pesticiden).
Het CBS publiceert de afzetcijfers in een StatLine tabel (CBS, 2020a) en levert de afzetcijfers conform EU-verordening 1185 / 2009 aan het Europees statistische bureau (Eurostat, 2019). Op basis van dezelfde Europese wetgeving stelt CBS eens in de vier jaar statistieken samen over o.a. het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen bij de landbouwbedrijven.
De afzet- en gebruikscijfers worden in de Nationale Milieu Indicator (Alterra, 2014; RIVM, 2019) gebruikt om de voortgang van het beleid te bepalen, zoals beschreven in de Nota's Duurzame gewasbescherming (EZ, 2013).
Uit de afzetgegevens kan geen informatie worden afgeleid over het exacte aandeel landbouw, het aandeel van een bepaalde sector van de land- en tuinbouw en het aandeel van een bepaald gewas.Sinds 2019 publiceert de NVWA de afzet naar werkzame stof.
Geografische verdeling
Nederland
Verschijningsfrequentie
Jaarlijks
Betrouwbaarheidscodering
Integrale waarneming.

Archief van deze indicator

Actuele versie
versie‎
24
Bekijk meer Bekijk minder

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2024). Afzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen, 2011-2018 (indicator 0015, versie 20,

) www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.