Emissie broeikasgassen in Europa, 1990-2009

Sterke afname broeikasgasemissies in 2009 door de economische crisis

Als gevolg van de economische crisis nam in 2009 de uitstoot van de broeikasgassen in de EU-15 en die van de EU-27 met maar liefst 7% af ten opzichte van 2008. De cijfers over 2009 zijn gebaseerd op voorlopige energie- en productiegegevens van de lidstaten en op berekeningen door het Europees Milieuagentschap (EAA). De definitieve cijfers komen rond mei 2011 beschikbaar. Door de crisis liggen de emissies van de EU-27 ruim 17 procent onder het niveau van 1990. De emissies van de EU-15 liggen bijna 13% onder het niveau van het basisjaar, voor het eerst onder de Kyoto-doelstelling voor de EU-15 van 8% reductie (EEA, 2010b).

Uitstoot Europese broeikasgassen gedaald in 2008

De uitstoot van broeikasgassen in de 15 landen van de Europese Unie (EU-15) die een gezamenlijke verplichting hebben volgens het Kyoto Protocol, nam in 2008 af met 1,9 % ten opzichte van 2007 (EEA, 2010a). De uitstoot van alle Europese landen (EU-27) nam met 2,0% af (definitieve cijfers).

Oorzaken van de daling van de uitstoot van broeikasgassen in 2008 (EU-15)

De totale broeikasgasuitstoot in CO₂-equivalenten is een optelsom van de emissies van koolstofdioxide (CO₂), methaan (CH₄), distikstofoxide (N₂O) en fluorhoudende gassen (F-gassen). De hier gepresenteerde emissies zijn exclusief temperatuurcorrectie, CO₂ van verbranding van biomassa, verandering landgebruik en bos (LULUCF) en internationale bunkers. De belangrijkste oorzaken voor de daling tussen 2006 en 2007 in de EU-15 waren per broeikasgas:

• CO₂-emissies van de energiesector namen met 6% af. Spanje en Duitsland droegen het meeste bij aan deze reductie. In Spanje werd minder kolen ingezet voor de electriciteitsopwekking, terwijl in Duitsland de opwekking van elektriciteit door conventionele elektriciteitscentrales daalde en nucleaire opwekking van elektriciteit verhoogd.
• CO₂-emissies van wegverkeer namen met 2,9% af. Alle EU-15-landen, behalve de Benelux rapporteerden een daling van de emissies. De grootste reducties werden gerapporteerd door Frankrijk, Spanje, Italië en het Verenigd Koninkrijk.
• Lagere CO₂-emissies uit de industrie (exclusief de ijzer- en staalindustrie) voornamelijk in het Verenigd Koninkrijk, Spanje, Italië (mede door een sterke toename van het gebruik van biobrandstoffen) en Duitsland.
• Afname van N₂O-emissies (-30%) door technische maatregelen bij de productie van salpeterzuur in Nederland.
• Lagere broeikasgasemissies van de ijzer- en staalsector, vooral in Duitsland, Frankrijk en Italië.

Naast de bovengenoemde afnames van broeikasgasemissies tussen 2007 en 2008 in de EU-15, zijn er ook toenames te melden:

• CO₂-emissies van huishoudens en de dienstensector namen met 8,2% toe, vooral door toenames in Duitsland en Frankrijk.
• HFK-emissies door koeling en airconditioning namen met 5,4% toe. Frankrijk, Italië, Duitsland en Griekenland melden de grootste toename.

Voor meer informatie over de Nederlandse broeikasgasemissies, zie:

• Emissies broeikasgassen, 1990-2022
• PBL (2010). Nederland zal Kyotoverplichting waarschijnlijk halen

Uitstoot Europese broeikasgassen gedaald tussen 1990 en 2008 (EU-15)

De uitstoot van broeikasgassen in de EU-15 is in de periode 1990 - 2008 met 6,5% afgenomen. Ten opzichte van het basisjaar lagen de emissies 6,9% lager (EEA, 2010).Voor de broeikasgassen koolstofdioxide (CO₂), lachgas (N₂O) en methaan (CH₄) is het basisjaar 1990. Voor de fluorhoudende gassen (F-gassen) is het basisjaar 1995 voor alle lidstaten, behalve Oostenrijk, Italië en Frankrijk die 1990 als basisjaar hebben gekozen.

Oorzaken van afname broeikasgasemissies tussen 1990 en 2008 (EU-15)

In de periode 1990 tot 2008 daalden de CH₄-emissies met 31%, N₂O met 29% en de CO₂-emissies met 1%. De gefluorideerde gassen (F-gassen) namen toe met +34% in de EU-15. De belangrijkste reden voor geringe afname van de CO₂-emissie was het groeiende wegverkeer. De afname van de CH₄-emissies is vooral het gevolg van reducties bij stortplaatsen en kolenmijnen. De N₂O-emissies daalden vooral door de reductiemaatregelen bij de productie van adipinezuur en recent van salpeterzuur.

Doelstelling Europese broeikasgassen volgens het Kyoto-protocol

De Europese Unie heeft in het Kyoto-protocol afgesproken om de emissie van broeikasgassen gemiddeld over alle EU-15-landen met 8% te reduceren in de periode 2008-2012 ten opzichte van 1990. Volgens de EEA zijn de EU-15 en alle lidstaten, op Oostenrijk na, op koers om de Kyoto-doelen te halen (EEA, 2010b).

• EEA, 2010: Tracking progress towards Kyoto and 2020 targets in Europe

De emissies van de broeikasgassen koolstofdioxide, methaan, lachgas en de fluorhoudende gassen zijn onderdeel van het Klimaatverdrag en het Kyoto-protocol van de Verenigde Naties. Deze verdragen hebben als doel het vroegtijdig beperken van menselijke beïnvloeding van het klimaat door het stabiliseren van de concentraties van broeikasgassen in de atmosfeer. De waargenomen opwarming van de aarde over de afgelopen 50 jaar is waarschijnlijk grotendeels het gevolg van het door de mens veroorzaakte broeikaseffect.

• Klimaatverandering: beleid ter vermindering van broeikasgasemissies