Afzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen in de land- en tuinbouw, 1985-2012

U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.

De afzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen voor het gebruik in de land- en tuinbouw is in 2012 met 1 procent licht gedaald ten opzichte van 2011. Ten opzichte van 1985 is de afzet gehalveerd.


Aanklikken van "download figuurdata" onder aan de grafieken roept een tabel op waarin voor de periode 1985-2007 meer detailgegevens staan (over onder andere een aantal chemische groepen en werkzame stoffen). Voor de jaren na 2007 zijn alleen gegevens beschikbaar van de hoofdgroepen.

Totale afzet in 2012 iets lager dan in 2011

In het begin van de jaren negentig van de vorige eeuw is de afzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen in de landbouw fors afgenomen. Dit komt vooral door de reductie in het gebruik van grondontsmettingsmiddelen.
De daling van de totale afzet heeft zich de laatste tien jaar niet duidelijk voortgezet. Binnen de reeks 1985-2012 is de afzet in 2001 en 2003 het laagst. Sinds 2005 schommelt de jaarlijkse afzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen rond de 10 miljoen kg actieve stof. De afzet in 2012 is met 1 procent licht afgenomen ten opzichte van 2011.

Insecticiden en acariciden

De afzet van insecticiden en acariciden daalt geleidelijk over de periode tot 2000 en stabiliseert zich daarna op een niveau van rond 200 duizend kg actieve stof per jaar. In 2012 is de afzet van insecticiden en acariciden 13 procent lager dan in 2011. Deze daling is vooral een gevolg van de relatief koude zomer. In 2011 was de afzet juist wat hoger.

Fungiciden

De afzet van fungiciden schommelt jaarlijks nogal doordat zij voor een belangrijk deel wordt bepaald door het akkerbouwareaal en de weersomstandigheden tijdens het teeltseizoen. Droge warme zomers leiden tot een lager gebruik, natte koude zomers juist tot een hoger gebruik. De afzet van fungiciden was in 2012 nagenoeg gelijk aan die van 2011.

Herbiciden

De afzet van herbiciden fluctueert jaarlijks eveneens, maar minder dan bij de fungiciden. Ook de afzet van herbiciden was in 2012 nagenoeg gelijk aan dat van 2011.

Overige middelen

De afzet van 'overige middelen' (voornamelijk de afzet van grondontsmettingsmiddelen en minerale olie) is tussen 1985 en 2001 met 85 procent gedaald, maar daarna is er weer een duidelijk stijgende trend. In 2012 is de afzet overige middelen weer bijna 80 procent hoger dan in 2001.Ten opzichte van 2011 is de afzet van deze middelen echter met 4 procent gedaald.

Afzet voor niet-landbouwkundige toepassingen

De cijfers zijn inclusief de afzet voor particulier gebruik en voor toepassing in openbaar groen. Schattingen op basis van andere bronnen wijzen uit dat dit gebruik maximaal 2 procent van de hier gepresenteerde afzetcijfers omvat, voornamelijk in de vorm van herbiciden.

Relatie afzet en gebruik

Door voorraadvorming bij handel en gebruikers en doordat ook andere bedrijven actief zijn op de Nederlandse markt geven de afzetcijfers van Nefyto geen inzicht in de precieze omvang van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Mits behoedzaam gebruikt zijn zij wel geschikt om gebruiksontwikkelingen af te leiden.

Relevantie

De afzetcijfers worden in de Nationale Milieu Indicator (Alterra, 2013) gebruikt om de voortgang van het beleid, beschreven in de Nota's Duurzame gewasbescherming (LNV, 2004; EZ, 2013), te bepalen.
De cijfers geven de gezamenlijke afzet van alle in de Nederlandse Stichting voor Fytofarmacie (Nefyto) deelnemende bedrijven op de Nederlandse markt. Nefyto is de brancheorganisatie van de Nederlandse gewasbeschermingsmiddelenindustrie. De Nefyto-gegevens omvatten de laatste jaren circa 95 procent van de totale afzet van gewasbeschermingsmiddelen.
Uit de afzetgegevens kan geen informatie worden afgeleid over het exacte aandeel landbouw, het aandeel van een bepaalde sector van de land- en tuinbouw en het aandeel van een bepaald gewas. Hiervoor is informatie uit andere bronnen nodig.

Bronnen

Relevante informatie

Technische toelichting

Naam van het gegeven
Afzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen in de landbouw
Omschrijving
Ontwikkeling van de afzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen volgens de Nederlandse Stichting voor Fytofarmacie (Nefyto). De gegevens zijn verdeeld naar hoofdgroep (insecticiden, fungiciden, herbiciden, overige middelen), chemische groep en werkzame stof (zoals maneb en isoproturon). De cijfers omvatten vooral de afzet naar de landbouw. Over de jaren na 2007 zijn alleen afzetcijfers voor de hoofdgroepen beschikbaar. De afgezette hoeveelheden middelen worden uitgedrukt in duizend kg actieve stof.
Verantwoordelijk instituut
Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) op basis van gegevens van de Nederlandse Stichting voor Fytofarmacie (Nefyto).
Berekeningswijze
Door de Stichting Fytostat worden afzetgegevens verzameld bij alle bij Nefyto aangesloten bedrijven die in Nederland gewasbeschermingsmiddelen op de markt brengen. De jaaropgaven worden na invoer door de deelnemende bedrijven gecontroleerd en eventuele dubbeltellingen worden door Fytostat en/of Plantenziektenkundige Dienst uit het bestand verwijderd (PD-rapport, 2007, blz. 16,17).
Basistabel
-
Geografische verdeling
Nederland
Verschijningsfrequentie
Jaarlijks
Achtergrondliteratuur
Nefyto (2013). Afzetcijfers. Nederlandse Stichting voor Fytofarmacie, Den Haag.
Opmerking
Aangezien door Nefyto niet alle afzet in Nederland waargenomen wordt, is de overheid voor haar beleidsmonitoring in de jaren negentig de overige afzet gaan registreren onder de Regeling Administratievoorschriften Gewasbeschermingsmiddelen (RAG). De RAG-cijfers (nu art. 7.2 regeling gewasbeschermingsmiddelen en Biociden) worden uitsluitend gepubliceerd per hoofdgroep. De Nefyto-gegevens omvatten de laatste jaren circa 95 procent van de totale afzet van gewasbeschermingsmiddelen.
Betrouwbaarheidscodering
A (integrale gegevensverzameling)

Archief van deze indicator

Actuele versie
versie‎
24
Bekijk meer Bekijk minder

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2024). Afzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen in de land- en tuinbouw, 1985-2012 (indicator 0015, versie 14,

) www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.