Aanbod en verbruik van elektriciteit, 1995-2015

Aanbod van elektriciteit

In 2015 ontwikkelde het aanbod van elektriciteit zich op een vergelijkbare wijze als in 2014: de productie groeide, de invoer daalde en de export steeg. Er werd dus relatief meer in Nederland geproduceerde elektriciteit verbruikt, ten koste van in het buitenland geproduceerde elektriciteit.
De binnenlandse productie van elektriciteit steeg in 2014 met 2,5 procent en in 2015 met 6 procent. Het invoersaldo (invoer minus uitvoer) daarentegen daalde in 2014 met 19 procent en in 2015 nog eens met 41 procent. Vooral de uitvoer van elektriciteit naar België groeide fors. De toegenomen vraag uit België komt mede door het stilleggen van kernreactoren (zie voor meer informatie hierover: CBS, 2015, 2016a).
Het aanbod van elektriciteit wordt berekend als de som van de binnenlandse productie en het invoersaldo. Ontwikkelingen bij deze vormen van aanbod zijn afhankelijk van de vraag naar elektriciteit, alsmede van prijzen van elektriciteit in binnen- en buitenland en de prijzen van de brandstoffen die worden ingezet voor elektriciteitsproductie. Ook het aanbod van hernieuwbare elektriciteit speelt een rol.

• Bruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers, 1998-2022

Verbruik van elektriciteit

In 2014 daalde het totale elektriciteitsverbruik met 1,5 procent licht ten opzichte van 2013. Bij de huishoudens, nijverheid, vervoer en dienstverlening en landbouw en visserij daalde het elektriciteitsverbruik iets. In 2015 was het totale elektriciteitsverbruik nagenoeg gelijk aan 2014. Voor 2015 is de sectorverdeling nog niet bekend bij publicatie van deze cijfers.

Toelichting elektriciteit- en warmteproductie

Elektriciteit wordt in Nederland voor een groot deel opgewekt in elektriciteitscentrales. Daarnaast wordt elektriciteit ook decentraal geproduceerd door de industrie, energiebedrijven, glastuinbouw en gezondheidszorg in onder andere warmtekrachtinstallaties (WKK). Met name bij de industrie is de eigen energievoorziening veelal in een afzonderlijk bedrijf ondergebracht. Zo'n bedrijf is veelal een joint-venture van een energiebedrijf en een onderneming.

Toelichting centrale en decentrale elektriciteitsproductie

Centrale productie van elektriciteit betreft de productie van elektriciteit door thermische of nucleaire centrales die regulier leveren aan het landelijke hoogspanningsnet. Dit worden ook wel de elektriciteitscentrales genoemd. Het landelijke hoogspanningsnet wordt beheerd door TenneT en bestaat uit de netten met een spanning van 110 kV en hoger.
Alle overige elektriciteitsproductie betreft decentrale productie: productie door thermische installaties die leveren aan een bedrijfsnetwerk of aan het openbare midden- of laagspanningsnet (lager dan 110 kV), plus alle productie van elektriciteit uit windenergie, waterkracht en zonne-energie. Decentrale thermische installaties staan opgesteld in bijvoorbeeld de glastuinbouw, voedings- en genotmiddelenindustrie, papierindustrie, chemie, gezondheidszorg, en afvalverbranding.
Thermische centrales wekken elektriciteit op door het verbranden van brandstoffen als aardgas, steenkool en biomassa. Nucleaire centrales (kerncentrales) wekken elektriciteit op met de warmte die vrijkomt bij splitsing van atoomkernen in een kernreactor.