Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2017
Het wegverkeer veroorzaakt het leeuwendeel van de emissies naar lucht door de sector Verkeer en vervoer. De emissiecijfers van het wegverkeer zijn alle berekend op basis van de afzet van motorbrandstoffen, zoals voorgeschreven in de IPCC- en NEC-richtlijnen.
| 2017 | Kooldioxide (CO2) | Distikstofoxide (N2O) | Methaan (CH4) | |||
| miljoen kg | ||||||
| Broeikasgassen 1) | ||||||
| Totaal | 34 600 | 0,91 | 2,8 | |||
| Wegverkeer | 29 700 | 0,83 | 2,4 | |||
| Binnenvaart 2) | 990 | 0,03 | 0,13 | |||
| Spoorwegen | 80 | 0,00 | 0,00 | |||
| Luchtvaart 2) | 30 | 0,00 | 0,00 | |||
| Visserij | 470 | 0,01 | 0,05 | |||
| Defensie-activiteiten | 150 | 0,01 | 0,01 | |||
| Landbouwwerktuigen | 1 220 | 0,01 | 0,03 | |||
| Overige mobiele werktuigen | 1 960 | 0,02 | 0,10 | |||
| Zwavel-dioxide (SO2) | Stikstof-oxiden (NOx) | Ammoniak (NH3) | NMVOS 4) 5) | Fijn stof (PM10) 5) | Kool-monoxide (CO) 5) | |
| miljoen kg | ||||||
| Verzurende en grootschalige luchtverontreiniging 3) | ||||||
| Totaal | 0,78 | 143 | 4,2 | 35 | 7,0 | 374 |
| Wegverkeer | 0,19 | 83 | 4,2 | 27 | 4,7 | 296 |
| Beroepsbinnenvaart | 0,01 | 26 | 0,01 | 2,8 | 0,9 | 5,9 |
| Visserij 6) | 0,31 | 7,2 | 0,00 | 0,3 | 0,3 | 0,4 |
| Recreatievaart | 0,00 | 2,3 | 0,00 | 1,5 | 0,0 | 21 |
| Railverkeer 7) | 0,00 | 2,1 | 0,00 | 0,1 | 0,1 | 0,2 |
| Luchtvaart 8) | 0,25 | 3,7 | 0,00 | 0,4 | 0,1 | 3,6 |
| Landbouwwerktuigen | 0,01 | 7,8 | 0,00 | 0,7 | 0,4 | 2,2 |
| Overige mobiele werktuigen | 0,01 | 11,5 | 0,01 | 2,1 | 0,7 | 45 |
| Bron: CBS, Emissieregistratie | CBS/apr19/0129 | |||||
| 1) Berekend volgens de IPCC-richtlijnen. | ||||||
| 2) Alleen verplaatsingen met plaats van vertrek en van aankomst binnen Nederland. | ||||||
| 3) Conform de NEC-richtlijnen. | ||||||
| 4) Vluchtige organische stoffen exclusief methaan. | ||||||
| 5) Geen verzurende stof; berekend volgens de NEC-richtlijnen. | ||||||
| 6) Kottervisserij, inclusief emissies op het Nederlands deel van het Continentaal Plat (NCP). | ||||||
| 7) Emissies door dieseltractie en slijtage van bovenleidingen. | ||||||
| 8) Emissies door starts, landingen en taxiën van vliegtuigen en het gebruik van interne transportmiddelen op vliegvelden | ||||||
Bijdragen verkeers- en vervoerscategorieën
Het wegverkeer is veruit de belangrijkste veroorzaker van emissies binnen de sector Verkeer en vervoer. In de emissie van stikstofoxiden door verkeer en vervoer is het aandeel van personenauto's en vrachtvoertuigen respectievelijk 18 en 31 procent. Bij alle andere stoffen is de personenauto de belangrijkste bron. De genoemde percentages zijn alle exclusief de emissies door de zeescheepvaart.
Bijdrage verkeer en vervoer aan de totale Nederlandse emissies in 2017
De sector Verkeer en vervoer (inclusief mobiele werktuigen) draagt voor een aanzienlijk deel bij aan de totale emissies van koolmonoxide (67 procent), stikstofoxiden (64 procent), VOS, exclusief methaan (22 procent) en fijnstof (26 procent). De bijdrage aan de totale emissie van zwaveldioxide is circa 2 procent. Verder is de sector Verkeer en vervoer verantwoordelijk voor 21 procent van de totale (IPCC-)kooldioxide-emissie. De genoemde percentages zijn alle exclusief de emissies door de zeescheepvaart.
De zeescheepvaart (niet meegenomen in het totaal volgens de IPCC- en NEC-richtlijnen) is een substantiële bron van emissies van fijnstof en zwaveldioxide.
Oorzaken van emissies
Voor informatie over de oorzaken van de diverse emissies naar lucht, zie:
Referenties
- CBS (2019a). StatLine: Emissies van broeikasgassen berekend volgens IPCC-voorschriften. CBS, Den Haag/Heerlen.
- CBS (2019b). Statline: Emissies van luchtverontreinigende stoffen volgens NEC-richtlijnen. CBS, Den Haag/Heerlen
- CBS (2019c). StatLine: Emissies naar lucht op Nederlands grondgebied; mobiele bronnen. CBS, Den Haag/Heerlen.
- Emissieregistratie (2019). Jaarcijfers 2017. RIVM, Bilthoven; PBL, Bilthoven; CBS, Den Haag; Rijkswaterstaat-Waterdienst, Lelystad; Alterra, Wageningen; Rijkswaterstaat-Leefomgeving, Utrecht, RVO, Utrecht en TNO Bouw en Ondergrond, Utrecht.
- Klein, J., et al. (2019). Methods for calculating emissions from transport in NL. Project Emissieregistratie, Task Force on Transportation of the Dutch Pollutant Release and Transfer Register.
- I & W (2019). NEC-stoffen en -richtlijnen. Kenniscentrum Infomil. Rijkswaterstaat. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
Relevante informatie
- Wegverkeer: volumeontwikkeling en milieudruk, 1990-2021
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 1990-2021
- Emissies naar lucht door wegverkeer, 2022
- CO2-emissie per voertuigkilometer van nieuwe personenauto's, 1998-2017, voor informatie over de voortgang van het CO2-convenant tussen de EU en automobielfabrikanten.
- Wegvoertuigen naar milieuklasse, 1985-2018, voor de Europese emissie-eisen voor de typekeuring van motorvoertuigen en penetratiegraad van typekeuringseisen in het voertuigenpark (EURO-normen).
- Recente emissiecijfers en beschrijvingen van gehanteerde berekeningswijzen (meta-informatie) kunnen in detail bekeken worden op de website van de Emissieregistratie
Technische toelichting
Naam van het gegeven
Emissies naar lucht door verkeer en vervoer
Omschrijving
Emissies naar lucht door het verkeer en vervoer van broeikasgassen (kooldioxide, distikstofoxiden, methaan) en verzurende en grootschalige luchtverontreinigende stoffen (zwaveldioxide, stikstofoxiden, ammoniak, vluchtige organische stoffen (excl. methaan), fijnstof, koolmonoxide)
Verantwoordelijk instituut
Centraal Bureau voor de Statistiek, in samenwerking in de Emissieregistratie (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Planbureau voor de Leefomgeving, Centraal Bureau voor de Statistiek, Rijkswaterstaat-Waterdienst-Dienst Water en gebruik, Wageningen Universiteit-Alterra, Rijkswaterstaat-Leefomgeving, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, TNO, Deltares).
Berekeningswijze
Emissieberekening op basis van activiteitsgegevens (voertuigkilometers, brandstofverbruik) en emissiefactoren.
Zie verder het rapport Methods for calculating emissions from transport in NL (Klein, J., et al., 2019 (achter: Lucht / Verkeer en Vervoer / Methoderapporten Taakgroep Verkeer en Vervoer).
Basistabel
StatLine: Emissies van broeikasgassen berekend volgens IPCC-voorschriften (CBS, 2019a)
StatLine: Emissies van luchtverontreinigende stoffen volgens NEC-richtlijnen (CBS, 2019b)
StatLine: Emissies naar lucht op Nederlands grondgebied; mobiele bronnen (CBS, 2019c)
Geografisch verdeling
Nederland
Andere variabelen
Belasting oppervlaktewater, bodem-emissies, emissies oppervlaktewater, lucht-emissies, lucht-emissies volgens IPCC
In totaal circa 300 stoffen, circa 1600 emissie-oorzaken en circa 1000 (individuele) puntbronnen
Verschijningsfrequentie
In januari/februari definitieve cijfers t-2; in september voorlopige cijfers t-1
Achtergrondliteratuur
Methoden: op de website van Emissieregistratie achter Overzicht documenten
Begrippen: op de website van Emissieregistratie achter Begrippenlijst
Opmerking
Bij het vaststellen van de emissies volgens de NEC- en IPCC-richtlijn worden alle emissies van de zeevaart buiten beschouwing gelaten. De emissies door het wegverkeer en de visserij in deze tabel zijn gebaseerd op de afzet van motorbrandstoffen ("fuel-sold"). Bij het vaststellen van de NEC-emissieplafonds van 2010 is voor het wegverkeer destijds gebruik gemaakt van de in de NEC-richtlijn genoemde alternatieve berekening op basis van voertuigkilometers ("fuel-used"). De op deze wijze berekende emissies staan in de StatLine tabellen met emissies naar lucht op Nederlands grondgebied (CBS, 201a,b,c). De emissies door landbouwvoertuigen, de visserij en mobiele werktuigen worden gepresenteerd onder Verkeer en vervoer.
Betrouwbaarheidscodering
Schatting, gebaseerd op een groot aantal (accurate) metingen; de representativiteit is grotendeels gewaarborgd.
Archief van deze indicator
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2021 (actuele versie , 21 feb 2023 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2020 (v36 , 03 okt 2022 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2020 voorlopig (v35 , 22 nov 2021 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2018 (v34 , 27 sep 2019 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2017 (v33 , 16 apr 2019 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2017 (v32 , 24 okt 2018 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2016 (v31 , 05 apr 2018 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2016 (v30 , 04 sep 2017 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2015 (v29 , 17 mei 2017 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2015 (v28 , 07 sep 2016 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2014 (v27 , 12 apr 2016 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2014 (v26 , 19 okt 2015 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2013 (v25 , 16 apr 2015 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2012 (v24 , 13 mei 2014 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2012 (v23 , 09 okt 2013 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2011 (v22 , 18 apr 2013 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2011 (v21 , 08 okt 2012 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2010 (v20 , 01 mei 2012 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2010 (v19 , 11 okt 2011 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2009 (v18 , 26 mei 2011 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2009 (v17 , 14 sep 2010 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2008 (v16 , 08 jun 2010 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2008 (v15 , 09 sep 2009 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2007 (v14 , 20 mei 2009 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2007* (v13 , 03 sep 2008 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2006 (v12 , 16 mei 2008 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2006 (v11 , 18 okt 2007 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2005 (v10 , 10 jul 2007 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2004 (v09 , 16 aug 2006 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2004 (v08 , 24 nov 2005 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2003 (v07 , 16 sep 2005 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2003 (v06 , 24 mei 2005 )
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2002 (v05 , 27 apr 2004 )
- Emissies naar lucht door Verkeer en vervoer, 2002 (v04 , 11 sep 2003 )
- Emissies naar lucht door Verkeer en vervoer, 2001 (v03 , 26 sep 2002 )
Referentie van deze webpagina
CBS, PBL, RIVM, WUR (2019). Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2017 (indicator 0129, versie 33 , 16 april 2019 ). www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
