Inzet energiedragers en bruto elektriciteitsproductie, 1990-2012
Zowel in 2011 als in 2012 is de bruto elektriciteitsproductie in Nederland afgenomen. Bij de fossiele brandstoffen die worden ingezet voor de elektriciteitsproductie treedt een verschuiving op van aardgas naar steenkool.
Inzet van brandstoffen bij elektriciteitsproductie
In 2012 is in totaal 953 PJ aan brandstoffen ingezet voor de Nederlandse elektriciteitsproductie. De inzet van brandstoffen is daarmee in 2012 5 procent lager dan in het jaar ervoor. Vooral aardgas is minder ingezet. Deze inzet daalde met 15 procent. De inzet van steenkool nam toe met 16 procent.
81 procent van alle brandstofinzet ten bate van de elektriciteitsproductie kwam in 2012 uit fossiele brandstoffen. Aardgas en steenkool zijn hiervan het meest ingezet, met aandelen van 54 procent en 22 procent respectievelijk. Stookolie en overige fossiele brandstoffen nemen de resterende 5 procent voor hun rekening.
Naast fossiele brandstoffen werden biomassa (9 procent), kernenergie (4 procent) en andere energiedragers ingezet (5 procent) bij de productie van elektriciteit.
Inzet van andere energiedragers bij elektriciteitsproductie
Naast de hierboven genoemde brandstoffen is in 2012 in totaal 33 PJ aan vooral windenergie en elektriciteit, en in veel mindere mate aan zonne-energie en waterkracht ingezet bij de elektriciteitsproductie.
Inzet van hernieuwbare energiedragers
In 2012 nemen hernieuwbare energiedragers 11 procent van de totale inzet voor de elektriciteitsproductie voor hun rekening. Naast biomassa draagt vooral windenergie bij aan de productie van hernieuwbare elektriciteit. Elektriciteit uit zon en waterkracht neemt in Nederland een zeer beperkte plaats in.
Elektriciteitsproductie
De bruto elektriciteitsproductie is in 2011 met 4 procent gedaald ten opzichte van 2010. In 2012 neemt de productie verder af met ruim 9 procent tot 369 PJ ofwel 102,5 miljard kWh (nader voorlopige cijfers). Van de elektriciteitsproductie in 2012 komt 62 procent uit elektriciteitscentrales en 38 procent uit decentraal geplaatste installaties bij onder andere de industrie, landbouw en gezondheidszorg.
Warmteproductie
Bij het verbranden van energiedragers voor de productie van elektriciteit ontstaat warmte. Een deel hiervan wordt nuttig gebruikt. Deze warmte wordt bijvoorbeeld gebruikt voor procesverwarming in de industrie, kasverwarming in de glastuinbouw en stadsverwarming. De productie van nuttig gebruikte warmte bleef in 2012 nagenoeg gelijk ten opzichte van 2011.
Toelichting elektriciteit- en warmteproductie
Elektriciteit wordt in Nederland voor een groot deel opgewekt in elektriciteitscentrales. Daarnaast wordt elektriciteit ook decentraal geproduceerd door de industrie, energiebedrijven, glastuinbouw en gezondheidszorg in onder andere warmtekrachtinstallaties (WKK). Met name bij de industrie is de eigen energievoorziening veelal in een afzonderlijk bedrijf ondergebracht. Zo'n bedrijf is veelal een joint-venture van een energiebedrijf en een onderneming.
Toelichting centrale en decentrale elektriciteitsproductie
Centrale productie van elektriciteit betreft de productie van elektriciteit door thermische of nucleaire centrales die regulier leveren aan het landelijke hoogspanningsnet. Dit worden ook wel de elektriciteitscentrales genoemd. Het landelijke hoogspanningsnet wordt beheerd door TenneT en bestaat uit de netten met een spanning van 110 kV en hoger.
Alle overige elektriciteitsproductie betreft decentrale productie: productie door thermische installaties die leveren aan een bedrijfsnetwerk of aan het openbare midden- of laagspanningsnet (lager dan 110 kV), plus alle productie van elektriciteit uit windenergie, waterkracht en zonne-energie. Decentrale thermische installaties staan opgesteld in bijvoorbeeld de glastuinbouw, voedings- en genotsmiddelenindustrie, papierindustrie, chemie, gezondheidszorg, en afvalverbranding.
Thermische centrales wekken elektriciteit op door het verbranden van brandstoffen als aardgas, steenkool en biomassa. Nucleaire centrales (kerncentrales) wekken elektriciteit op met de warmte die vrijkomt bij splitsing van atoomkernen in een kernreactor.
Referenties
- CBS (2012a). Nederlandse energiehuishouding (NEH). CBS, Den Haag / Heerlen.
- CBS (2012b). Productiemiddelen elektriciteit. CBS, Den Haag / Heerlen.
- CBS (2013a). StatLine: Elektriciteit; productie naar energiebron. CBS, Den Haag / Heerlen.
- CBS (2013b). StatLine: Energiebalans; aanbod, omzetting en verbruik. CBS, Den Haag / Heerlen.
- CBS (2013c). Sterke daling elektriciteitsproductie. Webmagazine artikel, 18 juli 2013. CBS, Den Haag / Heerlen.
Relevante informatie
- Meer informatie over het verbruik van energiedragers is te vinden in de databank StatLine van het CBS.
Technische toelichting
Naam van het gegeven
Inzet energiedragers en bruto elektriciteitsproductie
Omschrijving
Ontwikkeling van de inzet van energiedragers bij de elektriciteitsproductie en ontwikkeling van de bruto hoeveelheid geproduceerde elektriciteit en warmte. De cijfers over de inzet van energiedragers in 2012 zijn definitief; die over de productie van elektriciteit en warmte zijn nader voorlopig. Nader voorlopige cijfers hebben een meer definitieve status dan voorlopige cijfers.
Verantwoordelijk instituut
Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)
Berekeningswijze
Berekening op basis van enkele maand-, kwartaal- en jaarenquêtes van het CBS en registraties van diverse instellingen als TenneT, Gasunie en Energie-Nederland. De artikelen Nederlandse energiehuishouding (NEH) (CBS, 2012a) en Productiemiddelen elektriciteit (CBS, 2012b) geven een korte beschrijving van de onderzoeksmethode.
Basistabel
StatLine: Elektriciteit; productie naar energiebron (CBS, 2013a).StatLine: Energiebalans; aanbod, omzetting en verbruik (CBS, 2013b).
Geografisch verdeling
Nederland
Verschijningsfrequentie
Jaarlijks
Achtergrondliteratuur
Nederlandse energiehuishouding (NEH) (CBS, 2012a).Productiemiddelen elektriciteit (CBS, 2012b).
Opmerking
In de StatLine-tabel Energiebalans; aanbod, omzetting en verbruik staat o.a. de inzet van energiedragers voor de productie van elektriciteit. In deze tabel worden daarbij alle energiedragers vermeld. De StatLine-tabel Elektriciteit; productie naar energiebron heeft een andere opzet. Deze tabel vermeldt de elektriciteitsproductie uit alle energiedragers, met de bijbehorende inzet van de brandstoffen.
Betrouwbaarheidscodering
Schatting gebaseerd op een groot aantal (zeer accurate) metingen, waarbij representativiteit van de gegevens vrijwel volledig is.
Archief van deze indicator
- Bruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers, 1998-2022 (actuele versie , 24 jul 2023 )
- Bruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers, 1998-2021 (v26 , 05 jul 2022 )
- Bruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers, 1998-2019 (v25 , 13 apr 2021 )
- Bruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers, 1998-2018 (v24 , 15 apr 2020 )
- Bruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers, 1998-2017 (v23 , 29 jan 2019 )
- Bruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers, 1998-2016 (v22 , 06 jul 2017 )
- Inzet energiedragers en bruto elektriciteitsproductie, 1995-2014 (v21 , 14 jul 2016 )
- Inzet energiedragers en bruto elektriciteitsproductie, 1990-2013 (v20 , 08 jun 2015 )
- Inzet energiedragers en bruto elektriciteitsproductie, 1990-2013 (v19 , 01 okt 2014 )
- Inzet energiedragers en bruto elektriciteitsproductie, 1990-2012 (v18 , 07 jan 2014 )
- Inzet energiedragers en bruto elektriciteitsproductie, 1990-2012 (v17 , 14 okt 2013 )
- Inzet energiedragers en bruto elektriciteitsproductie, 1990-2011 (v16 , 03 okt 2012 )
- Inzet fossiele brandstoffen en bruto elektriciteitsproductie, 1990-2010 (v15 , 30 mei 2012 )
- Brandstofverbruik en netto elektriciteitsproductie door elektriciteitscentrales, 1990-2009 (v14 , 29 nov 2010 )
- Brandstofverbruik en netto elektriciteitsproductie door elektriciteitscentrales, 1990-2009 (v13 , 20 jul 2010 )
- Brandstofverbruik en netto elektriciteitsproductie door elektriciteitscentrales, 1990-2008 (v12 , 22 jan 2010 )
- Brandstofverbruik en netto elektriciteitsproductie door elektriciteitscentrales, 1990-2008 (v11 , 28 aug 2009 )
- Brandstofverbruik en netto elektriciteitsproductie door elektriciteitscentrales, 1990-2007 (v10 , 06 feb 2009 )
- Brandstofverbruik en netto elektriciteitsproductie door elektriciteitscentrales, 1990-2007 (v09 , 16 sep 2008 )
- Brandstofverbruik en netto elektriciteitsproductie door elektriciteitscentrales, 1990-2006 (v08 , 25 jan 2008 )
- Brandstofverbruik en netto elektriciteitsproductie door elektriciteitscentrales, 1990-2005 (v07 , 03 apr 2007 )
- Brandstofverbruik en netto elektriciteitsproductie door elektriciteitscentrales, 1990-2005 (v06 , 04 sep 2006 )
- Brandstofverbruik en netto elektriciteitsproductie door elektriciteitscentrales, 1990-2003 (v05 , 10 sep 2004 )
- Brandstofverbruik en elektriciteitsproductie door elektriciteitscentrales, 1980-2002 (v04 , 17 okt 2003 )
- Brandstofverbruik en elektriciteitsproductie door elektriciteitscentrales, 1980-2001 (v03 , 08 okt 2002 )
Referentie van deze webpagina
CBS, PBL, RIVM, WUR (2014). Inzet energiedragers en bruto elektriciteitsproductie, 1990-2012 (indicator 0019, versie 18 , 7 januari 2014 ). www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
