Ruimtegebruik

Veranderingen bodemgebruik, 1979 - 2008

U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.

Tussen 1979 en 2008 is de oppervlakte verkeersterrein, bebouwd terrein en semi-bebouwd terrein (rode ruimte) in Nederland toegenomen en de oppervlakte recreatie-, agrarisch-, natuurlijk terrein en bos (groene ruimte) afgenomen. De afname van de groene ruimte wordt veroorzaakt door de afname van agrarisch terrein.

Bodemgebruik in Nederland, 1979 - 2008
    1979 1993 1996 1996 2000 2003 2006 2008
          herzien1)        
                   
    km2              
                   
Totaal 37 283 41 028 41 526 41 526 41 528 41 528 41 543 41 543
                   
Verkeersterrein 1) 1 263 1 331 1 340 1 125 1 130 1 147 1 160 1 171
w.o. spoorterrein 1) 101 101 99 91 88 84 85 86
  wegverkeersterrein 1) 927 1 096 1 132 1 008 1 016 1 040 1 050 1 061
                   
Bebouwd terrein1) 2 674 3 027 3 150 3 048 3 183 3 289 3 379 3 449
w.v. woonterrein 1 935 2 168 2 242 2 138 2 211 2 239 2 278 2 301
  bedrijventerrein 1) 443 526 567 600 659 711 755 786
  overig bebouwd terrein 296 333 341 311 312 339 346 362
                   
Semi-bebouwd terrein 531 440 436 378 486 506 528 514
w.o. delfstofwinplaats 1) 70 66 51 31 32 31 31 29
  bouwterrein 341 237 235 217 327 349 376 368
                   
Recreatieterrein 1) 675 809 827 862 889 937 963 977
                   
Agrarisch terrein 24 252 23 755 23 508 23 604 23 260 23 037 22 858 22 758
w.o. terrein voor glastuinbouw 137 142 143 139 150 157 162 168
                   
Bos en open natuurlijk terrein 4 543 4 517 4 612 4 784 4 835 4 840 4 840 4 850
w.v. bos 2 940 3 108 3 233 3 441 3 501 3 464 3 447 3 448
  open droog natuurlijk terrein 866 866 839 836 833 836 850 855
  open nat natuurlijk terrein 737 543 539 507 501 541 543 547
                   
Binnenwater 3) 1 595 2 973 3 479 3 553 3 574 3 598 3 626 3 635
w.o. afgesloten zeearm . . . 321 321 321 321 320
                   
Buitenwater 3) 1 749 4 175 4 174 4 173 4 170 4 174 4 188 4 189
w.o. Waddenzee 419 2 590 2 591 2 591 2 594 2 573 2 572 2 572
  Oosterschelde 1) 727 644 642 346 346 346 346 346
  Westerschelde 2) . . . 298 298 299 299 299
                   
Bron: CBS. CBS/CLO/nov11/0060
1) Door het gebruik van een nieuwe classificatie zijn de cijfers 1996-herzien, 2000, 2003 en 2006 op een andere wijze samengesteld dan de jaren daarvoor. Voor een verdere toelichting zie: CBS (2003).
2) De oppervlakte van de Westerschelde voor de jaren 1979-1996 is opgenomen in de cijfers van de Oosterschelde.
3) In deze periode heeft de gemeentelijke toewijzing van zowel het IJsselmeer als de Waddenzee plaats gevonden. Vanaf 1996 is al het water gemeentelijk ingedeeld.

Toename rode ruimte en afname groene ruimte tussen 1979 en 2008

Sinds 1979 is de rode ruimte met bijna 700 km2 toegenomen. De groene ruimte neemt verder af doordat wijzigingen in het bodemgebruik veelal ten koste gaan van agrarisch terrein. De andere vormen van bodemgebruik binnen de groene ruimte zijn wel toegenomen (ruim 600 km2). Wel neemt binnen het agrarisch terrein het oppervlak glastuinbouw toe. Binnen de blauwe ruimte (binnen- en buitenwater) groeit het oppervlak binnenwater gestaag en is er weinig ontwikkeling te zien in de oppervlakte buitenwater.

Agrarisch terrein is afgenomen tussen 2006 en 2008

Tussen 2006 en 2008 is het ruimtegebruik door de landbouw afgenomen. Agrarisch terrein is daarmee de grootste leverancier van gebied met een nieuwe bestemming. Tussen 2000 en 2006 nam agrarisch terrein gemiddeld af met 67 km2 per jaar, tussen 2006 en 2008 is dit afgenomen tot gemiddeld 50 km2 per jaar.

Referenties

Relevante informatie

Technische toelichting

Naam van het gegeven

Veranderingen bodemgebruik, 1979-2008

Omschrijving

In de tekst worden de termen bodemgebruik en ruimtegebruik door elkaar heen gebruikt.

Totale oppervlakte van Nederland naar: verkeersterrein, bebouwd terrein, semi-bebouwd terrein, recreatieterrein, agrarisch terrein, bos en open natuurlijk terrein, binnenwater en buitenwater (in km2, tijdreeks).

Ontwikkeling ruimtegebruik per provincie in procenten van de totale oppervlakte in 2006.
Grafiek met negen gebruikscategorieën op basis van de hoofdgroepen uit de CBS-Bodemstatistiek:
1. Infrastructuur. Hierbij horen spoorwegen, hoofdverkeerswegen en vliegvelden.2. Woonterrein.
3. Bouwterrein.
4. Overig bebouwd terrein. Hierbij horen terrein voor detailhandel en horeca, terrein voor openbare voorzieningen, terrein voor sociaal-culturele voorzieningen en bedrijventerrein, maar ook semi-bebouwd terrein, zoals stortplaats, wrakkenopslagplaats en begraafplaats. 5. Recreatieterrein. Hierbinnen vallen park en plantsoen, sportterrein, volkstuin, dag- en verblijfsrecreatief terrein. 6. Agrarisch terrein. Hiertoe behoren terrein voor glastuinbouw en overig agrarisch gebruik.7. Bos.
8. Natuurlijk terrein. Dit zijn open droge en open natte natuurlijke terreinen.
9. Binnenwater. Dit bestaat uit het IJssel/Markermeer, afgesloten zeearmen, de Rijn en Maas, de Randmeren, waterreservoirs, recreatief water, water voor delfstofwinning, vloei en/of slibvelden en overig binnenwater breder dan zes meter.

Verantwoordelijk instituut

Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)

Berekeningswijze

De korte onderzoeksbeschrijving Bodemgebruik (CBS, 2005) geeft informatie over de berekeningsmethode.
Tussen 1985 en 1989 is de wijze van gegevensverzameling gewijzigd. Voor 1989 werden de gegevens aangeleverd door de gemeenten. Vanaf 1989 vindt de inventarisatie plaats aan de hand van luchtfoto's. Om in de tabel een verbinding te maken met de uitkomsten van eerdere bodemstatistieken is het bodemgebruik in 1996 ook conform de nieuwe werkwijze berekend. Met ingang van het onderzoeksjaar 2000 wordt bij de inventarisatie van het bodemgebruik een nieuwe methodiek gevolgd. Voor dit jaar is gebruik gemaakt van de basisgeometrie van het digitale topografische basisbestand van de Topografische Dienst Nederland (TOP10Vector)(CBS, 2003).
Totale provincie-oppervlakte is exclusief IJsselmeer, Noord- en Waddenzee en Ooster- en Westerschelde.

Basistabel

StatLine: Bodemgebruik in Nederland; 1989; 1993; 1996 (CBS, 2005).StatLine: Bodemgebruik; naar gebruiksvorm en gemeente (CBS, 2011).

Geografisch verdeling

Nederland, provincies.

Andere variabelen

Voor de meeste hoofdterreintypen zijn er meer onderverdelingen beschikbaar dan in de tabel wordt weergegeven.

Verschijningsfrequentie

Eens in de twee à drie jaar

Achtergrondliteratuur

Bodemgebruik in Nederland geharmoniseerd met TOP10Vector (CBS, 2003).Korte onderzoeksbeschrijving Bodemgebruik (CBS, 2005).

Betrouwbaarheidscodering

B (schatting gebaseerd op een groot aantal zeer accurate metingen, waarbij representativiteit van de gegevens vrijwel volledig is).

Archief van deze indicator

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2011). Veranderingen bodemgebruik, 1979 - 2008 (indicator 0060, versie 08 , 9 december 2011 ). www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.

Het CLO is een samenwerkingsverband van CBS, PBL, RIVM en WUR.